Οι νέες τεχνολογίες, η ενεργειακή αποδοτικότητα, η εκπαίδευση και η κατάρτιση των ναυτικών βρέθηκαν στο επίκεντρο του 18ου Greener Shipping Summit. Το συνέδριο διοργανώθηκε από τη Newsfront/Naftiliaki υπό την αιγίδα της Marine Technical Managers Association (Martecma) και έλαβε χώρα την 1η Απριλίου στο Ίδρυμα Ευγενίδου.

Με τη ναυτιλιακή βιομηχανία να βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, αντιμετωπίζοντας αυξανόμενες ρυθμιστικές πιέσεις για τη μείωση των εκπομπών, καθώς και τις προκλήσεις των νέων τεχνολογιών στην ψηφιακή εποχή, περίπου 20 ομιλητές και 320 σύνεδροι από 259 εταιρείες σε 11 χώρες συζήτησαν για τις νέες τεχνολογίες και την ενίσχυση της ναυτικής εκπαίδευσης για τη νέα γενιά ναυτικών.

Ο βασικός ομιλητής, Δημήτρης Φαφαλιός, γραμματέας του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών και επίτιμος πρόεδρος της Intercargo, εστίασε στην αποανθρακοποίηση της ναυτιλίας, την εκπαίδευση και την κατάρτιση της νέας γενιάς ναυτικών, καθώς και τις προκλήσεις και ευκαιρίες στην ψηφιακή εποχή. Σύμφωνα με τον κ. Φαφαλιό, οι κανονισμοί της ΕΕ για το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (EU ETS) και το FuelEU Maritime, καθώς και τα αναμενόμενα μεσοπρόθεσμα μέτρα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO), απαιτούν άμεση δράση. Επίσης, οι νέες τεχνολογίες και τα νέα καύσιμα θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία αποανθρακοποίησης του κλάδου.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, δήλωσε ότι «η επιτυχής μετάβαση σε νέες τεχνολογίες και εναλλακτικά καύσιμα εξαρτάται από την ολοκληρωμένη επανεκπαίδευση των ναυτικών και του προσωπικού που βρίσκεται στη ξηρά». Πρόσθεσε επίσης ότι «οι ναυτικοί πρέπει να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες, γνώσεις και εμπειρία για να χειριστούν προηγμένα τεχνολογικά συστήματα και να διαχειριστούν με ασφάλεια τα νέα καύσιμα».

Ο κ. Φαφαλιός υπογράμμισε ότι «η δίκαιη μετάβαση της ναυτιλίας στην αποανθρακοποίηση πρέπει να θέσει τους ναυτικούς στο επίκεντρο της διαδικασίας», καλώντας τους ενδιαφερόμενους φορείς, ιδιαίτερα τον IMO, τις κυβερνήσεις, τους πλοιοκτήτες και τους παρόχους ναυτικής εκπαίδευσης, να συνεργαστούν ώστε να εξασφαλιστούν ευκαιρίες αναβάθμισης και επανεκπαίδευσης για τους ναυτικούς παγκοσμίως. «Η ασφάλεια των ανθρώπων μας στη θάλασσα, των πλοίων μας και η προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να παραμείνουν ύψιστης σημασίας», δήλωσε ο κ. Φαφαλιός.

Παράλληλα, ανέφερε ότι οι ναυτικοί και οι διαχειριστές πλοίων χρειάζονται εκπαίδευση για τον μετριασμό των κινδύνων, καθώς οι κυβερνοαπειλές αποτελούν μια αυξανόμενη ανησυχία, ενώ υπογράμμισε ότι με την άνοδο της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ), της μηχανικής μάθησης και των digital twins, η βιομηχανία πρέπει να διασφαλίσει ότι αυτά συμπληρώνουν την ανθρώπινη τεχνογνωσία αντί να την αντικαθιστούν.

Μιλώντας για το μέλλον της ναυτιλίας, ανέφερε: «Οι ευκαιρίες είναι άφθονες: Αυξημένη ασφάλεια, καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στο πλοίο, βελτιωμένη εκπαίδευση και υποστήριξη υγείας, καθώς και αυξημένη αποδοτικότητα οδηγούν σε μείωση των εκπομπών».

Τα συνεχή τεχνολογικά άλματα στη ναυτιλιακή βιομηχανία οδήγησαν στην εκμάθηση νέων τεχνικών -στα hard και soft skills- απαιτούμενων για την εκπαίδευση των ναυτικών, αλλά και όσων άλλων εμπλέκονται στη ναυτιλιακή βιομηχανία. Καθώς οι καινούργιες πρέπει να εφαρμοστούν από μια νέα γενιά ανθρώπων -ναυτικών και προσωπικού ξηράς-, αυτό πρέπει να γίνει με τα μεγαλύτερα επίπεδα ασφάλειας, αποδοτικότητας και ικανότητας. Στα εν λόγω ζητήματα εστίασε το πρώτο πάνελ, με συντονιστή τον Τάκη Κουτρή, MD της Roxana Shipping, ο οποίος δήλωσε ότι «η πιο αποτελεσματική μέθοδος μάθησης, με ποσοστό επιτυχίας έως και 70%, είναι η “συμμετοχική μάθηση”, όπου μια δομημένη ομάδα με συντονιστή ασχολείται με ένα ζήτημα και κάθε άτομο παρουσιάζει την εμπειρία του στους υπόλοιπους».

Από την πλευρά του, ο Αλέξανδρος Αραμπατζόγλου, vetting manager της Latsco Marine Management, δήλωσε: «Δεν μπορούμε να υποτιμήσουμε την πρακτική εμπειρία», προσθέτοντας ότι «παρά την ταχεία πρόοδο των νέων τεχνολογιών, υπάρχουν τρεις κοινοί παράγοντες που παραμένουν σταθεροί: η αυτοπεποίθηση, η λήψη αποφάσεων και η προετοιμασία των ναυτικών».

Ο Δημήτρης Φωκάς, training manager του Angelicoussis Shipping Group και πρόεδρος της της Intertanko Human Element Committee, ανέφερε ότι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει η βιομηχανία είναι ότι κάθε εταιρεία καθορίζει τα δικά της πρότυπα εκπαίδευσης, προσπαθώντας να αναπτύξει ένα νέο περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας (VR) και να αντικαταστήσει την κλασική εκπαίδευση δια ζώσης.

Στη συνέχεια, η Βενετία Καλλιπολίτου, cross departmental HR και training manager, Tsakos Group, είπε: «Καθώς όλες αυτές οι τεχνολογίες προσφέρουν σημαντικά πλεονεκτήματα, χρησιμοποιούνται καλύτερα ως συμπληρωματικά εργαλεία», προσθέτοντας ότι είναι βασικής σημασίας «οι ναυτικοί να αναπτύσσουν πρακτικές, φυσικές και διαπροσωπικές ικανότητες που απαιτούνται για τις δουλειές τους».

Ακολουθώντας την ίδια θεματολογία, ο Woosunk Kil, principal surveyor στο AI Convergence Center, R&D division, KR, μίλησε για την «εκπαίδευση εξοικείωσης με τα πλοία μέσω εικονικής πραγματικότητας», εξηγώντας πώς μπορεί να δημιουργηθεί ένα αποτελεσματικό περιβάλλον πλοίου, πώς μπορεί να εφαρμοστεί και γιατί είναι χρήσιμο στη ναυτιλιακή βιομηχανία.

Επιπλέον, η Κατερίνα Πάλλα, head of Global Marine Training, RINA, δήλωσε ότι «πρέπει να αλλάξουμε τη νοοτροπία των ανθρώπων, ώστε να επιθυμούν τη χρήση νέων τεχνολογιών στα πλοία, ενώ περισσότερη ομαδική εργασία θα είναι απαραίτητη για την υποστήριξη των ναυτικών, μαζί με τη διαχείριση του άγχους, ώστε να μην καταλήξουμε με ακριβά παιχνίδια στα πλοία».

Στο ίδιο πνεύμα, ο Κωνσταντίνος Τριανταφύλλου, head of Strategy and development της Helmepa, είπε ότι «η ΑΙ και η VR είναι ενσωματωμένες στα τωρινά εκπαιδευτικά συστήματα», αλλά παραδέχθηκε ότι ένα βασικό ζήτημα είναι η απροθυμία για αλλαγή. Αναφερόμενος στα εκπαιδευτικά προγράμματα της Helmepa, τόνισε ότι «εμείς στη HELMEPA προσπαθούμε να αλλάξουμε τη νοοτροπία των ανθρώπων» και να συνδυάσουμε αυτή τη γνώση τόσο για το προσωπικό εν πλω όσο και για το προσωπικό στη ξηρά.

Ακολούθησε το δεύτερο πάνελ με συντονιστή τον Φώτη Μπελεξή, technical director της Star Bulk Carrier. Στην εισαγωγική του τοποθέτηση ο κ. Μπελεξής δήλωσε: «Η ναυτιλιακή βιομηχανία υφίσταται μια βαθιά μεταμόρφωση, καθοδηγούμενη από τους στόχους αποανθρακοποίησης, την ψηφιοποίηση, την αυτοματοποίηση και ένα ολοένα και πιο περίπλοκο ρυθμιστικό περιβάλλον. Σε αυτό το πλαίσιο, η συνεργασία μεταξύ των βασικών φορέων δεν ήταν ποτέ πιο κρίσιμη».

Εν συνεχεία η Μαρία Μπερτζελέτου, market analyst στο Signal Group, σημείωσε ότι «πρέπει να σκεφτούμε έξω από τα συνηθισμένα πλαίσια και να συνδυάσουμε τον ακαδημαϊκό χώρο και τη βιομηχανία, μέσω ενός καλού συνδυασμού θεωρητικών μαθημάτων και πρακτικής εμπειρίας», ενώ συμπληρώνοντας ο Στέφανος Χατζηνικολάου, αναπληρωτής καθηγητής Ship Technology στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς αναφέρθηκε στη συνεργασία της ακαδημαϊκής κοινότητας με τις ναυτιλιακές εταιρείες σε ερευνητικά έργα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ.

Με τη σειρά του, ο καθηγητής Στυλιανός Παππάς, επικεφαλής Automation Control Systems Laboratory στην Ακαδημία Εμπορικού  Ναυτικού Ασπροπύργου, δήλωσε ότι «η πλήρης αναγνώριση των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού ως ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι το κλειδί για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας ναυτικής εκπαίδευσης».

Παράλληλα, ο Χρήστος Χατζηγεωργίου, managing director της Almi Marine Management, μίλησε για τις διαφορές μεταξύ των παλαιότερων πλοίων και των σύγχρονων, όπως η απουσία αξιωματικών ραδιοεπικοινωνιών και την ανάγκη υποστήριξης των πλοίων με το κατάλληλο προσωπικό.

Κλείνοντας το δεύτερο πάνελ, η Jennifer Harrison, vice president Training Solutions, ABS, αναφέρθηκε στη δημιουργία από τους νηογνώμονες εικονικών εκπαιδευτικών για την εκπαίδευση των ναυτικών. Ανέφερε ότι η ABS ιδρύει ένα νέο κέντρο εκπαίδευσης για ναυτικούς στην Ελλάδα, όπου θα δημιουργηθεί μια εμπειρία εικονικής πραγματικότητας για τους πελάτες του νηογνώμονα.

Το τρίτο πάνελ, με συντονιστή τον Σταύρο Χατζηγρηγόρη της Advanced Engineering Services και της Zodiac Maritime, επικεντρώθηκε σε ζητήματα που σχετίζονται με τις νέες ναυτιλιακές τεχνολογίες, την αποανθρακοποίηση, τη χρήση του LNG και των νέων καυσίμων στη ναυτιλία. Επίσης, εστίασε στον συνδυασμό τεχνικών και προσωπικών δεξιοτήτων που απαιτούνται από τους ναυτιλιακούς επαγγελματίες, καθώς και στην εκπαίδευση που επικεντρώνεται στην AI και VR στη ναυτιλιακή βιομηχανία.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Andrea Capuani, CCO της Vanzetti Engineering, δήλωσε ότι το LNG θα εξακολουθήσει να είναι παρόν τα επόμενα 10-15 χρόνια και θα είναι το «κύριο μεταβατικό καύσιμο τα επόμενα πέντε χρόνια», ενώ το Bio-LNG ή το συνθετικό LNG θα αποτελέσουν επίσης μέρος της ενεργειακής μετάβασης της ναυτιλίας.

Ο Γιάννης Κοκαράκης, technical director SEEBA Zone του BV, αναφέρθηκε στα ζητήματα των νέων τεχνολογιών και της απαραίτητης εκπαίδευσης, λέγοντας ότι «η βιομηχανία αλλάζει και η εκπαίδευση πρέπει να αλλάξει επίσης. Πρέπει να διαχειριστούμε όλες τις τεχνολογίες και να εκπαιδεύσουμε το πλήρωμα. Αυτοί είναι οι τελικοί φορείς υλοποίησης της τεχνολογίας».

Εν συνεχεία, η Νατάσα Κουβερτάρη, senior lead-human competency του LR, δήλωσε ότι «το σημείο εκκίνησης πρέπει να είναι η ασφάλεια», επισημαίνοντας ότι η Maritime Just Transition Task Force (MJTTF) δίνει έμφαση στην ανάγκη εξέλιξης της ασφάλειας και των δεξιοτήτων παράλληλα με τις τεχνολογικές εξελίξεις.

Από την πλευρά της, η Μαρίνα Παπαϊωάννου, regional maritime academies manager SouthEast Europe του DNV, δήλωσε ότι «πρέπει να αναδιαμορφώσουμε την εκπαίδευση. Δεν έχουμε σαφή στοιχεία για το πώς να εκπαιδεύσουμε το προσωπικό μας. Χρειαζόμαστε εξειδικευμένους και ειδικευμένους εκπαιδευτές, τους οποίους αυτή τη στιγμή δεν διαθέτουμε».

Τέλος, ο Σπύρος Βλασσόπουλος,  managing director της Ionic Group, δήλωσε ότι «οι νέοι της ναυτιλιακής βιομηχανίας είναι καλύτερα προετοιμασμένοι», ενώ τόνισε την ανάγκη εκπαίδευσης του προσωπικού και της υιοθέτησης μιας πιο ανοιχτόμυαλης προσέγγισης στη βιομηχανία.

Σημειώνεται ότι το συνέδριο, υπό την προεδρία του Γιώργου Κριεζή, technical director του Neptune Group of Companies, υποστηρίχθηκε από τους ABS, Bureau Veritas, DNV, KR Korean Register, LR, Marichem Worldwide, Oceanking, RINA και Vanzetti Cryogenic Technology.