Αναντίρρητα, η αγορά των Liberty από Έλληνες πλοιοκτήτες, την επαύριον του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ορόσημα στην ιστορία της μεταπολεμικής ναυτιλίας των Ελλήνων. Τα «ευλογημένα» πλοία, όπως ονομάστηκαν, αναζωογόνησαν την ελληνική ναυτιλία, η οποία κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών είχε απολέσει περισσότερο από το 70% του στόλου της. Συνολικά, κατά τις επόμενες δεκαετίες, τα πλοία τύπου Liberty διαδραμάτισαν σημαίνοντα ρόλο στις θαλάσσιες μεταφορές σε διεθνές επίπεδο, συνιστώντας σημαντικό ποσοστό του παγκόσμιου στόλου εμπορικών πλοίων.

Ωστόσο, από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 και έπειτα, και καθώς τα Liberty είχαν ξεκινήσει να ξεπερνούν τα 20 χρόνια, ο ναυτιλιακός Τύπος της εποχής θα τα χαρακτήριζε ως υπερήλικα, θίγοντας επανειλημμένα «το θέμα της αντικαταστάσεως των τελευταίων “Λίμπερτυς” υπό συγχρονισμένων ομοιοτύπων σκαφών».

Υπό αυτό το πρίσμα, δημιουργήθηκε εντός της ναυτιλιακής βιομηχανίας το σημαντικότατο ζήτημα για την αντικατάσταση των Liberty με νέους τύπους και σχεδιασμούς πλοίων μεταφοράς γενικών φορτίων. Τα πλοία αυτά θα χαρακτηρίζονταν ως «αντιλίμπερτυς» από τη ναυτιλιακή κοινότητα, με νέους τύπους πλοίων να σχεδιάζονται ‒μεταξύ άλλων‒ σε ναυπηγεία της Ιαπωνίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γερμανίας. Ένας από τους τύπους πλοίων που θα έπαιρναν σταδιακά τη σκυτάλη από τα «πεπαλαιωμένα» Liberty ήταν τα SD-14, που σχεδιάστηκαν από τα ναυπηγεία Austin & Pickersgill του Σάντερλαντ. Ο συγκεκριμένος τύπος θα αποδεικνυόταν ιδιαίτερα δημοφιλής και μέχρι το τέλος της παραγωγής τους θα ναυπηγούνταν τουλάχιστον 200 πλοία αυτού του τύπου.

Η πρώτη αναφορά των Ναυτικών Χρονικών στο νέο επίτευγμα των ναυπηγείων του Σάντερλαντ παρουσιάζεται στο αναγνωστικό κοινό με άρθρο του Αντώνη Αντωνίου, Ναυπηγού-Μηχανολόγου των Ελληνικών Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, στο τεύχος της 1ης Ιουλίου 1967, με τον χαρακτηριστικό τίτλο: «Το υποκατάστατο του Liberty, “SD-14”». Μέσα από ένα εκτενές κείμενο, ο αρθρογράφος αναλύει διεξοδικά τις τελευταίες εξελίξεις, καθώς και τα βασικά χαρακτηριστικά των βρετανικής εμπνεύσεως πλοίων, που αποτέλεσαν μια νέα λύση για την αντικατάσταση των Liberty και θα ξεκινούσαν να κατασκευάζονται στα τέλη του 1967.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ένας σημαντικός αριθμός SD-14 κατασκευάστηκαν στις γιάρδες των Ελληνικών Ναυπηγείων Σκαραμαγκά. Το γεγονός αυτό κατέστη εφικτό έπειτα από επίτευξη συμφωνίας του Σταύρου Νιάρχου με τα αγγλικά ναυπηγεία, χάρη στην οποία τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά εξασφάλισαν την αδειοδότηση για κατασκευή συγκεκριμένου αριθμού SD-14.

Τα Ναυτικά Χρονικά, παρατηρώντας με αμείωτο ενδιαφέρον τις εξελίξεις της ναυπηγικής βιομηχανίας, θα πραγματοποιούσαν ανά τακτά χρονικά διαστήματα αφιερώματα σχετικά με τα συγκεκριμένα «αντιλίμπερτυς», ιδιαίτερα για όσα καθελκύονταν από τις εσχάρες των «Ελληνικών Ναυπηγείων». Το πρώτο εξ αυτών ήταν το «Κωνσταντής Γέμελος», η ολοκλήρωση της κατασκευής του οποίου υλοποιήθηκε τον Αύγουστο του 1968.

Σε αυτό το πλαίσιο, στο τεύχος της 1ης Αυγούστου 1970 των Ναυτικών Χρονικών εντοπίζεται η παρουσίαση της καθέλκυσης του ενδέκατου κατά σειρά SD-14 των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά, το οποίο έλαβε το όνομα «John Michalos». Το νεότευκτο πλοίο καθελκύστηκε στις 18 Ιουλίου 1970 για λογαριασμό της εταιρείας «Ν.Γ. Λιβανός Α.Ν.Ε.», συμφερόντων του ναυτιλιακού Οίκου Μίχαλου, ενώ ως «ανάδοχος του πλοίου παρέστη η δεσποινίς Λούση Μιχάλου». Όπως αναγράφεται στις στήλες του περιοδικού, η κατασκευή του «John Michalos» διήρκεσε μόλις επτά εβδομάδες, χρονικό διάστημα που «ισοφάρισε» τον χρόνο-ρεκόρ που είχαν καταγράψει μέχρι τότε τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά στην κατασκευή των πλοίων αυτού του τύπου. Είναι άξιο αναφοράς ότι τα SD-14 που κατασκευάζονταν στα «Ελληνικά Ναυπηγεία» μέχρι εκείνη τη στιγμή απαιτούσαν εργασίες τουλάχιστον οκτώ εβδομάδων.

Σε ό,τι αφορά τα τεχνικά χαρακτηριστικά του, το «John Michalos» είχε ολικό μήκος 137 μ. και πλάτος 20,5 μ., ενώ το έμφορτο βύθισμα άγγιζε τα 9 μ. Το εν λόγω SD-14, το οποίο ενεγράφη στο ελληνικό νηολόγιο, διέθετε χωρητικότητα 15.000 dwt και μια κύρια μηχανή Sulzer 5RD68 , ιπποδύναμης 5.500 ίππων, προσφέροντας υπηρεσιακή ταχύτητα 14 κόμβων. Επιπροσθέτως, το νεότευκτο του Οίκου Μίχαλου διέθετε επίσης δύο φορτωτήρες των 5 τόνων, τοποθετημένους στο στόμιο κάθε κύτους του πλοίου, και ένα ηλεκτρικό βαρούλκο για κάθε φορτωτήρα.

Την τελετή καθέλκυσης του «John Michalos» ακολούθησε η τοποθέτηση της τρόπιδας για την έναρξη κατασκευής του δωδέκατου κατά σειρά SD-14 των Ελληνικών Ναυπηγείων, το οποίο έλαβε την κωδική ονομασία 1064 και θα κατασκευαζόταν για εταιρεία συμφερόντων των αδελφών Λαναρά. Σημειωτέον ότι, μέχρι και το πέρας του 1971, τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά ‒ξεπερνώντας την αρχική στόχευση για την κατασκευή τεσσάρων «αντιλίμπερτυς» ανά έτος‒ κατόρθωσαν να δρομολογήσουν την κατασκευή 21 πλοίων τύπου SD-14.

Η καθέλκυση του «John Michalos» και η παρουσίαση της τελετής καθέλκυσης μέσα από τις σελίδες των Ναυτικών Χρονικών συνιστούν όψεις μιας περιόδου κατά την οποία η ναυτιλιακή βιομηχανία επιζητούσε την αντικατάσταση σημαντικού αριθμού πλοίων από τον παγκόσμιο στόλο. Η πορεία αντικατάστασης των Liberty έμελλε να διασταυρωθεί με τις τύχες της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας, η οποία εκείνη την περίοδο σημείωνε σημαντική ανάπτυξη και διευρυμένο κύκλο εργασιών. Η καταγραφή της κατασκευής των SD-14 ελληνικής ναυπήγησης μέσα από τις σελίδες των Ναυτικών Χρονικών αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο για την ιστορία του κλάδου της ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας στην Ελλάδα και μια σημαντική πηγή για τον σύγχρονο ερευνητή και αναγνώστη.

Μπορείτε να διαβάσετε το αφιέρωμα των Ναυτικών Χρονικών στην καθέλκυση του «John Michalos» εδώ.