Η έναρξη της ισχύος της Σύμβασης του Χονγκ Κονγκ (HKC) τον προσεχή Ιούνιο βρέθηκε στο επίκεντρο της εκδήλωσης που συνδιοργάνωσε την Τετάρτη 19 Μαρτίου η Ένωση Βέλγων Εφοπλιστών (KBRV), στο πλαίσιο του European Shipping Summit (ESS), που έλαβε χώρα το διήμερο 19-20 Μαρτίου στις Βρυξέλλες.

Συγκεκριμένα, οι πλοιοκτήτες εστίασαν στην άνευ προηγουμένου ανάγκη να αποσαφηνιστεί στους ίδιους και στα κράτη-μέλη του IMO το περίπλοκο νομικό πλαίσιο της παγκόσμιας ανακύκλωσης πλοίων. Αυτό ήταν το βασικό μήνυμα που επιχείρησαν να μεταφέρουν στους υπευθύνους χάραξης πολιτικής της ΕΕ και της διεθνούς κοινότητας, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης.

Την εκδήλωση άνοιξε η κεντρική ομιλία του Karmenu Vella, πρώην Επιτρόπου της ΕΕ για το Περιβάλλον, ο οποίος έκανε μια εύστοχη τοποθέτηση: «Η παγκόσμια συμμόρφωση εξασφαλίζει συνεπή εφαρμογή. Η παγκόσμια ευθυγράμμιση είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση των διεθνών προτύπων. Αλλά εάν η μη ευθυγράμμιση συνεχιστεί, η συμμόρφωση θα κατακερματιστεί. Τα πρότυπα ασφαλείας και περιβάλλοντος τότε όχι μόνο δεν θα βελτιωθούν, αλλά θα τεθούν σε κίνδυνο. Οι κανονιστικές συγκρούσεις θα οδηγήσουν μόνο σε αβεβαιότητα, προς όφελος των μη συμμορφούμενων».

Ακολούθησε συζήτηση μεταξύ του Harald Fotland, Διευθύνοντος Συμβούλου της Odfjell SE και Προέδρου της Ένωσης Νορβηγών Εφοπλιστών (NSA), και του David Loosley, Διευθύνοντος Συμβούλου και Γενικού Γραμματέα της BIMCO, με συντονίστρια την Christine Korme, Διευθύντρια Στρατηγικής Προβολής και Δικτύωσης της NSA.

Βασισμένος σε πρόσφατη μελέτη της BIMCO, ο κ. Loosley έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου: «Δεκαπέντε χιλιάδες εμπορικά πλοία θα πρέπει να ανακυκλώνονται κάθε χρόνο. Με το υπάρχον καθυστερημένο πρόγραμμα λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων και κανονιστικής αβεβαιότητας, οι αριθμοί αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω. Για να καλυφθούν οι ανάγκες αυτές, οι εγκεκριμένες γιάρδες ανακύκλωσης πλοίων, είτε βάσει της Σύμβασης του Χονγκ Κονγκ είτε του Κανονισμού Ανακύκλωσης Πλοίων της ΕΕ (SRR), θα πρέπει να αυξηθούν σημαντικά. Ωστόσο, η συμμόρφωση δεν εξαρτάται μόνο από τις υποδομές, αλλά και από την κατάλληλη εκπαίδευση και κατάρτιση του προσωπικού».

Από την πλευρά του, ο κ. Fotland τόνισε την επιπλέον πίεση που δέχονται οι πλοιοκτήτες λόγω της νομικής αβεβαιότητας που δημιουργούν η HKC, η SRR και η Σύμβαση της Βασιλείας.

Στη συζήτηση που ακολούθησε, παρουσιάστηκαν διάφορες προσεγγίσεις για την επίλυση του επικείμενου νομικού αδιεξόδου.

Η Susan Wingfield, υπεύθυνη του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), αναγνώρισε την ανάγκη για μεγαλύτερη σαφήνεια στη Σύμβαση της Βασιλείας, υπογραμμίζοντας ότι απαιτείται μια διεθνής διαδικασία διαβούλευσης, ώστε να ακουστούν όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές, συμπεριλαμβανομένης της ναυτιλιακής βιομηχανίας.

Ανάλογο ήταν το σχόλιο της Christelle Rousseau, αξιωματούχου πολιτικής στη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία επισήμανε ότι είναι κρίσιμο να υπάρξει μια συνεργατική διαδικασία μεταξύ της HKC και της Σύμβασης της Βασιλείας, προτού αποφασιστεί το μέλλον της SRR. Σημείωσε επίσης ότι η ΕΕ δεν σκοπεύει να αναθεωρήσει την SRR λόγω της πιθανής λειτουργίας της HKC ως παγκόσμιου προτύπου.

Ο Johan Verlinden, σύμβουλος πολιτικής στον Οργανισμό Διαχείρισης Αποβλήτων της Φλάνδρας (OVAM), επισήμανε ότι η συμμόρφωση δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί από μεμονωμένες γιάρδες ανακύκλωσης, καθώς απαιτούνται επιπλέον υποστηρικτικές δομές, που πρέπει να διασφαλιστούν από τις τοπικές αρχές. Για να αντιμετωπιστεί η πρόκληση των 15.000 πλοίων προς ανακύκλωση, οι χώρες που διαθέτουν τέτοιες εγκαταστάσεις θα πρέπει να ενισχύσουν σημαντικά τις προσπάθειές τους.