Την άποψή τους για τον αντίκτυπο των γεωπολιτικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων στη ναυτιλία εξέφρασαν σημαίνουσες ναυτιλιακές προσωπικότητες στο πλαίσιο του συνεδρίου «Shipping Finance 2025», που διοργάνωσε το Slide2Open.

Ειδικότερα, στο πάνελ «Overture to Complexity: Addressing Geopolitical Challenges & Regulatory Shifts in Shipping» συμμετείχαν οι:

• Στρατής Απέργης, Συνιδρυτής και CEO της Levante Ferries, Αντιπρόεδρος του ΣΕΕΝ
• Λεωνίδας Δημητριάδης-Ευγενίδης, Πρεσβευτής Καλής Θελήσεως του IMO στην Ελλάδα, Πρόεδρος του Ιδρύματος Ευγενίδου
• Δρ Δημήτρης Φαφαλιός, Πρόεδρος και Director της Fafalios Shipping, Γραμματέας της ΕΕΕ, Επίτιμος Πρόεδρος της INTERCARGO
• Alpesh Shah, Managing Director, IEEE SA Standards Association
• Καθ. Κώστας Συνολάκης, Πανεπιστήμιο Νότιας Καλιφόρνια

Ο κ. Ευγενίδης παρουσίασε τις προτεραιότητες που έχει θέσει ο ΙΜΟ. Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός επικεντρώνεται αφενός στον σκιώδη στόλο, ο οποίος απαρτίζεται από μη ασφαλή πλοία και συνεπώς ο περιορισμός των δραστηριοτήτων του είναι ύψιστης προτεραιότητας. Επιπλέον, σημαντικό πονοκέφαλο για τον ΙΜΟ αποτελεί η πειρατεία, με τον κ. Ευγενίδη να σημειώνει ότι, εφόσον ληφθούν υπόψη και οι πυραυλικές επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα, η ναυτιλία δέχεται όλα τα παράπλευρα πυρά των γεωπολιτικών εντάσεων.

Το γεγονός αυτό επηρεάζει την ικανότητα των πλοίων να παραμείνουν σε ρότα σύμμορφη με τους περιβαλλοντικούς στόχους, τόνισε. Από τη μία, με γνώμονα την ασφάλεια πληρωμάτων και πλοίων, οι εταιρείες αποφάσισαν την εκτροπή των πλοίων τους γύρω από το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδος. Από την άλλη, η απόφαση αυτή οδήγησε σε αύξηση της κατανάλωσης καυσίμων και μείωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των πλοίων.

Ο Καθ. Κώστας Συνολάκης έδωσε έμφαση στην αυστηροποίηση των περιβαλλοντικών κανονισμών, υπογραμμίζοντας ότι την τελευταία δεκαετία οι περιβαλλοντικοί στόχοι γίνονται ολοένα και πιο φιλόδοξοι. Ακόμα, κατά τον ίδιο, περιφερειακά μέτρα όπως το EU ETS συνιστούν σημαντική πρόκληση, δεδομένου του υψηλού κόστους που συνεπάγονται. Επί του παρόντος, η επιλογή εναλλακτικών ναυτιλιακών καυσίμων περιβάλλεται από ένα πέπλο αβεβαιότητας, καθώς δεν είναι γνωστή η προσέγγιση στην αποανθρακοποίηση που θα επικρατήσει.

Επί του ίδιου θέματος, ο Δρ Φαφαλιός υπογράμμισε κάποιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ναυτιλία, και δη τα bulk carriers. Εν αντιθέσει με πλοία που δραστηριοποιούνται στη ναυτιλία τακτικών γραμμών, τα bulk carriers δεν γνωρίζουν πάντοτε προς ποιον λιμένα θα κατευθυνθούν. Συνεπώς, ο ανεφοδιασμός τους με εναλλακτικά καύσιμα, προτού οικοδομηθεί μια εκτενής και πλήρης αλυσίδα εφοδιασμού για τα καύσιμα αυτά, είναι αρκετά δύσκολος. Συνεπώς, βάσει των δηλώσεων του κ. Φαφαλιού, υπάρχουν σημαντικότατα βήματα εξέλιξης που είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθούν στη στεριά και στους λιμένες διεθνώς, προκειμένου η ναυτιλία να είναι σε θέση να υιοθετήσει σε σημαντικό βαθμό κάποιο εναλλακτικό καύσιμο.

Σύμφωνα με τον κ. Shah, πρώτο βήμα στο δύσβατο κομμάτι της αποανθρακοποίησης της ναυτιλίας αποτελεί ο καθορισμός των προκλήσεων που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Ο κ. Shah υπογράμμισε ότι η πρόοδος θα είναι πιο αργή εφόσον δεν υπάρχει μια συντονισμένη γραμμή που ακολουθείται και αντιθέτως επικρατούν διάφορες προσεγγίσεις. Στο πλαίσιο αυτό, ο διάλογος των νομοθετών με τους stakeholders της βιομηχανίας είναι απαραίτητος.

Παράλληλα, ο κ. Φαφαλιός υποστήριξε ότι υπάρχει ανάγκη «εκπαίδευσης» των νομοθετών, προκειμένου να αντιληφθούν πλήρως τις ιδιαιτερότητες της ναυτιλίας. Επιπλέον, υποστήριξε ότι διαχρονικά η ναυτιλία έχει πετύχει εξαιρετικά άλματα στο μέτωπο της ενεργειακής αποδοτικότητας, δίχως την ανάγκη νομοθεσιών.

Συνεπώς, η αποανθρακοποίηση της ναυτιλίας θα επιτευχθεί με γνώμονα και την οικονομική βιωσιμότητα των εταιρειών. Ενδεικτικά, η μετασκευή ενός πλοίου προκειμένου να καταναλώνει ένα εναλλακτικό καύσιμο είναι ιδιαίτερα σύνθετη απόφαση. Σε κάποια routes, το πλοίο δύναται να καταστεί εξαιρετικά ανταγωνιστικό, ενώ σε άλλα να μην είναι σε θέση να εξασφαλίσει ναύλο.

Τέλος, ο κ. Απέργης τόνισε ότι, εν μέσω ενός περιβάλλοντος ελλιπούς χρηματοδότησης για την υλοποίηση φιλόδοξων τεχνολογικών projects, οι εταιρείες θα αναγκαστούν να προβούν σε μετακύλιση του κόστους στον τελικό καταναλωτή.