Η δέσμευση, η μεταφορά και η αποθήκευση του άνθρακα (CCUS) αναδεικνύεται ως μία από τις πλέον αποδοτικές και καινοτόμες τεχνολογίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Καθώς η τεχνολογία αυτή ωριμάζει, η ασφαλής και οικονομικά βιώσιμη μεταφορά του δεσμευμένου διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) αποκτά καθοριστική σημασία για τη σύνδεση των σημείων εκπομπής με τους χώρους αποθήκευσης ή αξιοποίησής του. Σε αυτό το πλαίσιο, η ναυτιλία αναδεικνύεται ως ο πιο ευέλικτος και αποδοτικός τρόπος μεταφοράς, ιδίως για μεγάλες αποστάσεις, όπου οι αγωγοί δεν αποτελούν οικονομικά βιώσιμη επιλογή. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, μέχρι το 2050 αναμένεται να μεταφέρονται ετησίως περίπου 100 εκατ. τόνοι CO₂ διασυνοριακά στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού (APAC). Για να υποστηριχθεί αυτή η δραστηριότητα, θα απαιτηθούν από 85 έως 150 εξειδικευμένα πλοία, με τις συνολικές επενδύσεις για τη ναυπήγηση αυτών των πλοίων να εκτιμάται ότι θα φτάσουν τα $25 δισ.

Η τεχνολογική καινοτομία στη ναυτιλία για τη μεταφορά CO₂ επικεντρώνεται σε συστήματα που λειτουργούν υπό διαφορετικές συνθήκες πίεσης. Η μεταφορά υπό συνθήκες Χαμηλής Πίεσης (LP) προσφέρει σημαντικά οικονομικά πλεονεκτήματα, όπως αυξημένη χωρητικότητα και χαμηλότερο κόστος επένδυσης. Ωστόσο, παρουσιάζει λειτουργικές προκλήσεις, καθώς η αποθήκευση του CO₂ σε χαμηλή πίεση αυξάνει τον κίνδυνο σχηματισμού ξηρού πάγου. Αντίθετα, η Μέση Πίεση (MP) αποτελεί την πιο διαδεδομένη τεχνολογία στην παρούσα φάση, εξισορροπώντας την αποδοτικότητα και τις λειτουργικές απαιτήσεις. Αυτές οι τεχνολογικές εξελίξεις καθίστανται κρίσιμες για την οικονομική και ασφαλή υλοποίηση διασυνοριακών έργων CCUS.

Η περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού αναδεικνύεται ως κομβικό σημείο για την ανάπτυξη του CCUS, με χώρες όπως η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Σιγκαπούρη να ηγούνται των εξελίξεων, καθώς αναδεικνύονται σε καθαρούς εξαγωγείς CO₂. Την ίδια στιγμή, χώρες όπως η Αυστραλία, η Ινδονησία και η Μαλαισία αναμένεται να λειτουργήσουν ως εισαγωγείς, προσφέροντας γεωλογικές δυνατότητες για την αποθήκευση του CO₂. Αυτή η διασυνοριακή συνεργασία δημιουργεί ένα νέο περιβάλλον για την τεχνολογία CCUS, το οποίο απαιτεί ανάπτυξη κατάλληλων υποδομών και συντονισμό μεταξύ κυβερνήσεων και βιομηχανικών φορέων.

Η τεχνολογική πρόκληση δεν περιορίζεται μόνο στη μεταφορά αλλά επεκτείνεται και στην καθαρότητα του δεσμευμένου CO₂. Οι ακαθαρσίες επηρεάζουν την αξιοπιστία των δεξαμενών αποθήκευσης και μεταφοράς, αυξάνοντας το συνολικό λειτουργικό κόστος. Η ανάγκη για καθορισμένες και ενιαίες προδιαγραφές καθαρισμού σε όλη την αλυσίδα αξίας είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της αποδοτικότητας των έργων CCUS. Οι τεχνολογικές λύσεις σε αυτόν τον τομέα θα επιτρέψουν την καλύτερη προσαρμογή της υποδομής και τη μείωση του κόστους των διεργασιών καθαρισμού.

Παρά τις τεχνολογικές δυνατότητες, η οικονομική βιωσιμότητα του CCUS παραμένει σημαντική πρόκληση. Το κόστος της διασυνοριακής μεταφοράς CO₂ μέσω ναυτιλίας εκτιμάται μεταξύ 141-$174 ανά τόνο για εσωτερικές διαδρομές στη Νοτιοανατολική Ασία και αυξάνεται σε $167-287 ανά τόνο για διαδρομές μεταξύ Ιαπωνίας και Αυστραλίας. Η διαφορά αυτή με τα σημερινά επίπεδα τιμολόγησης του άνθρακα στην περιοχή APAC, η οποία αγγίζει περίπου δεκαπλάσιες τιμές, καταδεικνύει την ανάγκη για την ανάπτυξη τεχνολογικών λύσεων και θεσμικών κινήτρων.

Η δημιουργία κατάλληλων πολιτικών, ρυθμιστικών πλαισίων και οικονομικών εργαλείων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη στήριξη των επενδύσεων σε CCUS, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι μείωσης των εκπομπών και η οικονομική βιωσιμότητα αυτών των έργων.

Πηγή: Έκθεση Opportunities for Shipping to Enable Cross-Border CCUS Initiatives