Από την 1η Ιανουαρίου 2025 ο Ντόναλντ Τραμπ θα λάβει τη θέση του στον Λευκό Οίκο, κρατώντας τα ηνία της ισχυρότερης οικονομίας του πλανήτη έπειτα από μία ιστορική νίκη του στις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου 2024.

Η πολιτική που αναμένεται να χαράξει ο Αμερικανός πρόεδρος έχει αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης και προβληματισμού από πληθώρα οικονομικών και πολιτικών αναλυτών. Άλλωστε, όπως έχει διαμηνύσει ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, κύριος στόχος του θα είναι να «διορθώσει τις ΗΠΑ» και να τις «κάνει εκ νέου ένα σπουδαίο κράτος».

Σκληρή εξωτερική και μεταναστευτική πολιτική, αμφισβήτηση του μεγέθους και της ταχύτητας της κλιματικής κρίσης είναι μονάχα λίγα από τα θέματα στην ατζέντα Τραμπ με τα οποία βεβαίως καταπιάστηκε και κατά την προηγούμενη θητεία του.

Οι πολιτικές που θα υιοθετήσει ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θα αγγίξουν μονάχα τις χώρες που θεωρεί πιο επικίνδυνες για την αμερικανική οικονομία και την πρωτοκαθεδρία αυτής σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο ίδιος είχε δηλώσει ότι η Ευρώπη θα χρειαστεί να πληρώσει. Στο πλαίσιο αυτό, παρότι τα συγχαρητήρια μηνύματα από Ευρωπαίους ηγέτες πέφτουν βροχή, η επιφυλακτικότητα είναι έντονη. Εμάνουελ Μακρόν και Όλαφ Σολτς υπογράμμισαν την ανάγκη στενότερης συνεργασίας των ευρωπαϊκών κρατών για το μέλλον της Ευρώπης, προτού καν ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των ψήφων.

Περνώντας στο μέτωπο της οικονομίας, του διεθνούς εμπορίου και σαφώς της ναυτιλίας, αναλυτές και κύκλοι της αγοράς προβαίνουν σε εκτιμήσεις για το μέλλον σε διεθνές επίπεδο.

Περιβάλλον και Συμφωνία του Παρισιού

Το ημερολόγιο έγραφε 1η Ιουνίου 2017 όταν ο Ντόναλντ Τραμπ, κατά την πρώτη θητεία του ως Αμερικανός πρόεδρος, ανακοίνωσε την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού. H Συμφωνία του Παρισίου επικεντρώνεται στην κλιματική αλλαγή και στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με ευρύτερο στόχο τον περιορισμού της ανόδου της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη έναντι των προβιομηχανικών επιπέδων.

Στις 20 Ιανουαρίου 2021, ο Τζο Μπάιντεν αναίρεσε την κίνηση του προκατόχου του με τις ΗΠΑ να επιστρέφουν στη συμφωνία. Μια εκ νέου έξοδος των ΗΠΑ από τη συμφωνία κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ είναι ιδιαίτερα πιθανή.

Τι συνεπάγεται στην πραγματικότητα η έξοδος των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισίου; Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, πρόσφατα την παρομοίασε σαν την απώλεια ενός οργάνου ή ενός άκρου. Η σκληρή παρομοίωση αυτή λειτουργεί ως κώδωνας κινδύνου για τον αντίκτυπο μιας δεύτερης εξόδου των ΗΠΑ από τη συμφωνία, καθώς θα περίπλεκε σημαντικά τους από κοινού περιβαλλοντικούς στόχους των χωρών σε διεθνή κλίμακα.

Διεθνές εμπόριο και δασμοί

Η υποστήριξη του Ντόναλντ Τραμπ στα ορυκτά καύσιμα δεν είναι κρυφή και συνδέεται άμεσα με τις απόψεις του αναφορικά με την κλιματική αλλαγή. «Θα κρατήσω τις υποσχέσεις που έδωσα» υπογράμμισε ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ στις πρώτες του δηλώσεις την Τετάρτη 6 Ιουνίου. Και αυτό ακριβώς αναμένεται να κάνει και στη βιομηχανία ενέργειας, εγκρίνοντας άδειες για νέα project εξόρυξης πετρελαίου και πιθανότατα θέτοντας ένα τέλος στον «πάγο» που είχε θέσει ο προκάτοχός του σε τέτοια έργα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα τέλη Αυγούστου του 2024, οι Financial Times ανέφεραν ότι το 2024 κανένα project LNG δεν έχει λάβει Τελική Επενδυτική Απόφαση (FID) στις ΗΠΑ.

Το 2025 σίγουρα θα είναι αρκετά διαφορετικό. Μέλημα του Ντόναλντ Τραμπ θα είναι να μειώσει το κόστος ενέργειας στις ΗΠΑ και να δώσει ώθηση στις αμερικανικές εξαγωγές ορυκτών καυσίμων εδραιώνοντας τη θέση της χώρας ως κορυφαίου προμηθευτή πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Κύκλοι της αγοράς πρόσφατα υπογράμμισαν στα Ναυτικά Χρονικά ότι η παραγωγή αργού πετρελαίου των ΗΠΑ θα συνεχίσει να αυξάνεται με γοργούς ρυθμούς, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ θα προωθήσει μια ισχυρή πολιτική εφαρμογής των υπαρχουσών κυρώσεων, περιορίζοντας περαιτέρω την παρουσία πετρελαίου από το Ιράν και τη Βενεζουέλα στις διεθνείς αγορές, με ερωτηματικό να παραμένει το τι μέλλει γενέσθαι για τα ρωσικά φορτία.

Παράλληλα, ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ στο παρελθόν έχει εκφράσει ανοικτά την αντίθεσή του στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Ωστόσο, η στάση του χαλαρώνει τους τελευταίους μήνες, λόγω σαφώς της ισχυρής υποστήριξης που έχει λάβει από τον επιφανή δισεκατομμυριούχο Ίλον Μασκ, ο οποίος δεν έχει διστάσει να εκφράσει ανοικτά και έντονα την υποστήριξή του στο πρόσωπο του ηγέτη των Ρεπουμπλικάνων.

Τα βήματα που λαμβάνουν χώρα στο μέτωπο των μικροκυκλωμάτων στις ΗΠΑ εφάπτονται -ως έναν βαθμό- με το όραμα Τραμπ για τις ΗΠΑ του αύριο. Εταιρείες όπως η Intel σπεύδουν να ανταγωνιστούν την κινεζική πρωτοκαθεδρία στα τσιπ, δημιουργώντας εργοστάσια εντός των αμερικανικών συνόρων και συνεπώς ενισχύοντας την αμερικανική βιομηχανία.

Την ίδια ώρα, η σκληρή πολιτική που υιοθέτησε η κυβέρνηση Μπάιντεν για τις εισαγωγές ηλεκτρικών αυτοκινήτων από την Κίνα αναμένεται να συνεχιστεί ή ακόμα και ενταθεί υπό την ηγεσία του Ντόναλντ Τραμπ. Αφενός αυτό θα καταστήσει ανταγωνιστικότερα τα οχήματα που παράγονται εντός συνόρων όμως αφετέρου θα εντείνει τους γεωπολιτικούς τριγμούς μεταξύ των δύο ισχυρών οικονομιών.

Τα μέτρα προστατευτισμού σπανίως δεν έχουν «αντίποινα» με πρόσφατη έκθεση της ναυλομεσιτικής MB Shipbrokers να αναφέρει ότι η Κίνα βρίσκεται σε ρότα περαιτέρω διαφοροποίησης των εισαγωγών σιτηρών της.

Τι μέλλει γενέσθαι για την παγκόσμια ναυτιλία

Στα bulk carriers, κινεζικά αντίποινα στους αμερικανικούς δασμούς αναμένεται να έχουν αντίκτυπο στους Αμερικανούς εξαγωγείς σιτηρών. Όπως ανέλυε η Lloyd’s List σε δημοσίευμά της τον Ιούλιο,  κατά την προηγούμενη θητεία Τραμπ, η αυστηρή πολιτική εμπορικού προστατευτισμού που υιοθέτησε είχε αντίκτυπο στις θαλάσσιες ροές ξηρών φορτίων.

Συνεπώς, μια νέα αναδιάταξη των routes των bulk carriers και περαιτέρω μείωση του διμερούς εμπορίου ΗΠΑ και Κίνας στα φορτία που μεταφέρουν είναι πιθανή στον ορίζοντα.

Στα δεξαμενόπλοια, κύκλοι της αγοράς σημειώνουν ότι με τον Τραμπ στο τιμόνι των ΗΠΑ, η Ερυθρά Θάλασσα θα καταστεί μια ασφαλέστερη εμπορική οδός, μειώνοντας συνεπώς τη ζήτηση τονομιλίων για τα product tankers, αποτέλεσμα της επιστροφής τους, ως έναν βαθμό, στη Διώρυγα του Σουέζ. Η εκτίμηση, αυτή οφείλεται στην ενδεχόμενη αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, η οποία δύναται να μειώσει τις εντάσεις που κατεγράφησαν το 2023 και το 2024.

Στη συζήτηση εισέρχεται εκ νέου η περιβαλλοντική ατζέντα του Ρεπουμπλικάνου προέδρου, η οποία δύναται να αποτελέσει στήριγμα για τις ροές πετρελαίου και πετρελαϊκών παραγώγων για περισσότερα έτη έναντι εκείνης που θα υιοθετούσε μια κυβέρνηση Χάρις.

Παράλληλα, η αγορά των containerships θα είναι εκείνη που θα καταγράψει γρηγορότερα αλλαγές. Σε πρόσφατη ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο κ. Lars Jensen, CEO της Vespucci Maritime, αναφέρει ότι οι εισαγωγές φορτίων που μεταφέρονται με containerships θα επιταχυνθούν για το υπόλοιπο του έτους, καθώς οι εταιρείες λιανικής και λοιποί εισαγωγείς θα θελήσουν να δημιουργήσουν ένα απόθεμα εμπορευμάτων προτού επιβληθεί κάποιος νέος γύρος δασμών από το 2025 και έπειτα. Τα δεδομένα της Xeneta δείχνουν ότι την τελευταία φορά που ο Τραμπ αύξησε τους δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές κατά τη διάρκεια του εμπορικού πολέμου το 2018, το κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων με containerships αυξήθηκαν περισσότερο από 70%.

Εξωτερική πολιτική, πόλεμοι και ΝΑΤΟ (με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Ο Τραμπ επικρίνει τη στήριξη που παρέχουν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία στον πόλεμό της εναντίον της Ρωσίας και έχει δηλώσει ότι μπορεί να τον τερματίσει μέσα σε 24 ώρες, αν και δεν έχει εξηγήσει πώς. Έχει προτείνει το Κίεβο να παραχωρήσει κάποια εδάφη του προκειμένου να επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία με τη Μόσχα, κάτι που η Ουκρανία απορρίπτει.

Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι επί προεδρίας του οι ΗΠΑ θα αναθεωρήσουν ριζικά «τον σκοπό και την αποστολή του ΝΑΤΟ».

Σε ό,τι αφορά το Ισραήλ, ο Τραμπ το στηρίζει στον πόλεμό του εναντίον της Χαμάς στη Λωρίδας της Γάζας, αλλά του έχει ζητήσει να ολοκληρώσει τις επιχειρήσεις του. Ο Ρεπουμπλικάνος αναμένεται να συνεχίσει να παρέχει όπλα στο Ισραήλ όμως παράλληλα φαίνεται ότι θα επιδιώξει την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας.

Έχει δηλώσει επίσης ότι «θα τερματίσει τα δεινά και την καταστροφή στον Λίβανο», όμως δεν έχει εξηγήσει τον τρόπο.