Το 1974 τέσσερις πρωτοπόρες γυναίκες του ναυτιλιακού τομέα του Λονδίνου πραγματοποίησαν την πρώτη τους συνάντηση, με αρχικό στόχο να προσελκύσουν περισσότερες γυναίκες στον κλάδο. Πενήντα χρόνια αργότερα, η WISTA International αριθμεί 59 Εθνικούς Συλλόγους WISTA (NWAs), με μερικούς ακόμη να βρίσκονται πολύ κοντά στη δημιουργία τους. Η πρώιμη ανάπτυξη μπορεί να ήταν αργή, αλλά οι ρίζες της Women’s International Shipping & Trading Association φυτεύτηκαν γερά από τις Pat Butler, Sheila Lawrence, Stella Marks και Margaret Llewellyn.

Και καθώς η WISTA γιορτάζει την επέτειο-ορόσημο, η ένωση αριθμεί περισσότερα από 5.500 μέλη σε όλο τον κόσμο.

Η Έλπη Πετράκη, Πρόεδρος της WISTA International, σημειώνει: «Η επιρροή της WISTA έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα και συνεχίζουμε να αναπτυσσόμαστε ως παγκόσμια ένωση επαγγελματιών στον τομέα του θαλάσσιου εμπορίου και της εφοδιαστικής αλυσίδας που εργάζεται για την ενδυνάμωση των γυναικών. Η WISTA είναι μία από τις ισχυρότερες φωνές που υπερασπίζονται τη μεγαλύτερη ποικιλομορφία, την ισότητα και την ένταξη στο παγκόσμιο εμπόριο και εργάστηκε για την επίτευξη αυτών των στόχων ακόμη και πριν επινοηθεί ο όρος DEI».

«Οι τομείς της ναυτιλίας, του εμπορίου και της εφοδιαστικής βρίσκονται σε φάση μετασχηματισμού για την επίτευξη της αποανθρακοποίησης και της ενίσχυσης ψηφιοποίησης, αλλά δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι ο ανθρώπινος παράγοντας παραμένει ο πυρήνας του κλάδου μας. Οι αλλαγές αυτές αποτελούν μια χρυσή ευκαιρία για την αντιμετώπιση των ανισορροπιών μεταξύ των φύλων, τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών και την ενίσχυση υποστηρικτικών επιχειρηματικών περιβαλλόντων που θα αυξήσουν τη συμμετοχή των γυναικών σε όλα τα επίπεδα στους ρόλους της ναυτιλίας, του εμπορίου και της εφοδιαστικής», προσθέτει.

Η WISTA έκανε ένα πρώτο σημαντικό βήμα προς τα εμπρός το 1981, όταν η ετήσια συνάντησή της πραγματοποιήθηκε στο Αμβούργο και όχι στο Λονδίνο. Η κίνηση αυτή σηματοδότησε μια στροφή στην προσέγγισή της προς μια σειρά ολοκληρωμένων συνεδρίων, με επισκέψεις σε λιμάνια, διαλέξεις, εργαστήρια και επίσημα δείπνα.

Ήταν ένα σημείο καμπής, το οποίο προανήγγειλε τη μετατροπή της WISTA σε διεθνή οργανισμό και τη δημιουργία πολλών εθνικών ενώσεων. Το 1994 ιδρύθηκε η πρώτη μη ευρωπαϊκή NWA στην Αφρική (WISTA Nigeria) και τρία χρόνια αργότερα ιδρύθηκε η WISTA USA. Το 1998 ιδρύθηκε η πρώτη ασιατική NWA (WISTA Σιγκαπούρης) και το 2010 η πρώτη NWA στην Ωκεανία-Αυστραλία.

Η εκδήλωση για την 35η επέτειο της WISTA γιορτάστηκε για πρώτη φορά στον ΙΜΟ από τον τότε Γενικό Γραμματέα Ευθύμιο Μητρόπουλο, σηματοδοτώντας την έναρξη στενότερης συνεργασίας μεταξύ των οργανώσεων και ανοίγοντας το δρόμο για περαιτέρω πρωτοβουλίες.

Αυτή η συνεργασία οδήγησε τελικά σε ένα σημαντικό ορόσημο, με την αναγνώριση της θέσης και της σημασίας της WISTA να επιβεβαιώνεται με την έγκριση της για το καθεστώς συμβούλου του ΙΜΟ το 2018.

Η εξέλιξη αυτή με τη σειρά της οδήγησε σε πρωτοβουλίες όπως η Διεθνής Έρευνα του ΙΜΟ και της WISTA για τις Γυναίκες στη Ναυτιλία 2021, η οποία έδειξε ότι οι γυναίκες αντιστοιχούν στο 29% του εργατικού δυναμικού στον κλάδο υπογραμμίζοντας επίσης ότι συνεισφέρουν μόνο το 2% του ναυτικού εργατικού δυναμικού.

Μια δεύτερη τέτοια έρευνα ξεκίνησε φέτος, η οποία θα διαρκέσει από τον Σεπτέμβριο έως τον Δεκέμβριο. Τα αποτελέσματά της πρόκειται να δημοσιευθούν στα μέσα του 2025, με την κ. Πετράκη να σημειώνει ότι ελπίζει ότι οι αριθμοί θα είναι πιο θετικοί και περιεκτικοί αυτή τη φορά.

Ως οργανισμός που υποστηρίζει επίσης ότι οι αξίες που βασίζονται στην ESG πρέπει να είναι αναπόσπαστο μέρος της λήψης αποφάσεων στον κλάδο, προτρέπει όλους τους ενδιαφερόμενους να συμμετάσχουν στην έρευνα.

«Χρειαζόμαστε ακριβείς αριθμούς για να καταλάβουμε πού έχουμε σημειώσει πρόοδο και πού όχι, ώστε να μπορέσουμε να σχεδιάσουμε αποτελεσματικές πολιτικές και πρακτικές για να προωθήσουμε την αλλαγή. Είναι δελεαστικό να πιστεύουμε ότι σημειώνουμε πρόοδο όταν όλοι συμφωνούμε με τους στόχους, αλλά χρειαζόμαστε ακριβή στατιστικά στοιχεία και πραγματικό feedback για να καταλάβουμε με τι έχουμε να κάνουμε.

«Μόνο όταν η ποικιλομορφία και η ένταξη αποτελούν το σημείο εκκίνησης των συζητήσεων, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε πραγματικά επιτύχει», προσθέτει η κ. Πετράκη.

Μελέτες, όπως αυτές της McKinsey, έχουν δείξει ότι η ποικιλομορφία του εργατικού δυναμικού προάγει την καινοτομία και έχει νόημα για τις επιχειρήσεις, προσθέτει.

«Με την παγκόσμια σημασία της ατζέντας ESG, είναι ζωτικής σημασίας για τις ναυτιλιακές εταιρείες να αποδείξουν πώς προοδεύουν. Αυτό περιλαμβάνει τη διασφάλιση ότι η στρατηγική και οι μετρήσεις τους για την ποικιλομορφία είναι σε καλό δρόμο, καθώς δεν μπορεί να υπάρξει επιτυχημένο ESG χωρίς εστίαση στο DEI».

Η εξεύρεση λύσεων που λειτουργούν προς την κατεύθυνση μιας βιώσιμης ναυτιλιακής βιομηχανίας σημαίνει την υιοθέτηση και εφαρμογή νεότερων τεχνολογιών, όπως τα εναλλακτικά καύσιμα και η τεχνητή νοημοσύνη, λέει η κ. Πετράκη.

«Η επιτυχία σε αυτές τις νέες τεχνολογίες μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη συμπερίληψη του 100% του δυνητικού εργατικού δυναμικού και την προσέλκυση, διατήρηση και εκπαίδευση της επόμενης γενιάς. Αυτό είναι υψίστης σημασίας όταν προβλέπεται τεράστια έλλειψη ναυτικών και καλά καταρτισμένου ναυτικού προσωπικού στη στεριά».

Οι εταιρείες που εκτιμούν την ποικιλομορφία και την ενσωμάτωση είναι πιο πιθανό να προσελκύσουν και να διατηρήσουν τους εργαζόμενους, διατηρώντας τους δεσμευμένους, ικανοποιημένους και αφοσιωμένους. Για τους σκοπούς αυτούς, η WISTA έχει δρομολογήσει διάφορες στρατηγικές και έργα.

Το IMO WISTA Speakers Bureau ξεκίνησε το 2022, με στόχο την προώθηση της φωνής των γυναικών στον κλάδο, αυξάνοντας τον αριθμό των γυναικών ομιλητών σε εκδηλώσεις. Η πλατφόρμα έχει σήμερα σχεδόν 400 εγγεγραμμένα άτομα και θεωρείται πλέον βασική πηγή για τους διοργανωτές εκδηλώσεων που αναζητούν γυναίκες ομιλήτριες.

Η WISTA διοργανώνει διεθνή και περιφερειακά συνέδρια σε διάφορες τοποθεσίες και η πρόεδρος, κ. Πετράκη επικροτεί τις επιτυχίες του οργανισμού για την προσέλκυση της προσοχής και την αύξηση του κοινού, φέρνοντας κοντά τα μέλη και τις τοπικές βιομηχανίες σε όλο τον κόσμο. Το πρόσφατο 7ο συνέδριο της WISTA στην Αφρική είχε τεράστια επιτυχία, προσθέτει, και το επερχόμενο ετήσιο συνέδριο στην Κύπρο στις 9-11 Οκτωβρίου με τίτλο «Αριστεία στο θαλάσσιο και διεθνές εμπόριο με γνώμονα την καινοτομία» ευθυγραμμίζεται με τον εορτασμό της επετείου της WISTA.

Ο αριθμός των διεθνών επιτροπών της WISTA αυξάνεται επίσης κάθε χρόνο για να εδραιωθεί η παρουσία της σε ευρύτερους τομείς της βιομηχανίας: νέες ομάδες επικεντρώνονται τώρα σε περιβαλλοντικά θέματα, σκάφη αναψυχής και λιμάνια.

Αυτή η πρόοδος καταδεικνύει την αυξανόμενη εμβέλεια της WISTA.

Η κ. Πετράκη τονίζει ότι οι στόχοι της αποστολής, όπως η ελαχιστοποίηση του χάσματος ηγεσίας μεταξύ των φύλων, παραμένουν προτεραιότητες για τη WISTA, η οποία υιοθετεί συνεργασίες για να συμβάλει στην αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων.

Η WISTA συνεργάζεται με τις περισσότερες κορυφαίες ναυτιλιακές και εμπορικές ενώσεις, υποστηρίζοντας πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα επιτάχυνσης ηγεσίας με τον ΙΜΟ και το βραβείο ισότητας των φύλων του ΙΜΟ.

Έχει επίσης συνεργαστεί με το ISWAN και την Anglo Eastern για την ανάπτυξη μιας 2ης έκδοσης του Εγχειριδίου Διαφορετικότητας και σχεδιάζει περαιτέρω συνεργασίες για τη διασφάλιση της ευημερίας των ναυτικών και τη δημιουργία ενός ασφαλούς και ελκυστικού περιβάλλοντος για όλους.

Η ίδια προσθέτει: «Είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε τη δικαιοσύνη στις πολιτικές και τις εταιρικές κουλτούρες των εταιρειών, αλλά πρέπει επίσης να εργαστούμε για να αλλάξουμε τις συμπεριφορές σε επίπεδο βάσης: η εμπειρία δείχνει ότι οι μικρές αλλαγές φέρνουν μεγάλες διαφορές στον εργασιακό χώρο.

«Εκτός από την ενίσχυση του διαλόγου, η WISTA έχει ως στόχο να παρέχει στον κλάδο τους πόρους και τα εργαλεία που χρειάζεται για να επιτύχει πραγματική πολυμορφία και ισότητα των φύλων, ενώ παράλληλα διασφαλίζει ότι αναγνωρίζουμε τα διαθέσιμα ταλέντα για τους ρόλους που έχουμε τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας για το σήμερα και το αύριο.»

Καθώς η WISTA γιορτάζει την επέτειο-ορόσημο, παραμένει προσηλωμένη στην προώθηση ενός περιβάλλοντος χωρίς αποκλεισμούς και στην υπεράσπιση της συμβολής των γυναικών στη ναυτιλία.

Για να γίνει αυτό θα χρειαστεί να προβλεφθεί ο τρόπος με τον οποίο ο ίδιος ο οργανισμός θα προχωρήσει μπροστά, προκειμένου να συνεχίσει να αναπτύσσεται και να ασκεί την επιρροή που ήταν τόσο ευεργετική για τον κλάδο που υπηρετεί.

«Η πρόοδος που έχει σημειωθεί τα τελευταία 50 χρόνια στην παροχή πρόσβασης σε παγκόσμια δίκτυα και καθοδήγηση, στην καθιέρωση παγκόσμιων εκδηλώσεων, στη συνεργασία με ενώσεις του κλάδου, στις υποτροφίες, στις έρευνες και σε πολλά άλλα, αποτελεί απόδειξη των συλλογικών προσπαθειών των μελών και των υποστηρικτών της WISTA – και ο οργανισμός προσβλέπει στη συνέχιση της αποστολής του τα επόμενα χρόνια.

«Ένα από τα θαυμάσια πράγματα για τη WISTA είναι ότι γιορτάζει αυτό το ορόσημο ως οργάνωση εθελοντών, που στηρίζεται από μέλη που διαθέτουν το χρόνο τους για να προωθήσουν του DEI στη ναυτιλία. Τώρα, με βάση την προτεραιότητα που απαιτούν αυτά τα θέματα, τις συνεχώς αυξανόμενες δεσμεύσεις μας και τους νέους ρόλους μας με τον ΙΜΟ και την UNCTAD, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι ο οργανισμός μας διαθέτει επίσης τη δομή, τις διαδικασίες και τη συνέχεια για τις προκλήσεις που έρχονται».