Τις προκλήσεις για την πράσινη μετάβαση των ελληνικών νησιών περιγράφει στα Ναυτικά Χρονικά ο κ. Θόδωρος Σκυλακάκης και εξηγεί το πώς η εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών πάρκων θα αξιοποιήσει το υψηλό αιολικό δυναμικό στο Αιγαίο προς όφελος των τοπικών κοινωνιών. Επίσης, αναφέρεται στις ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των πολυεπίπεδων επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης και στη χρησιμότητα προώθησης μεταρρυθμίσεων για τη διαχείριση ενός επόμενου φαινομένου τύπου «Daniel».

1. Τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται ολοένα και περισσότερες πρωτοβουλίες που αφορούν την απανθρακοποίηση στα νησιά της χώρας μας. Αποφέρουν καρπούς οι συγκεκριμένες πρωτοβουλίες; Σύμφωνα με την εμπειρία σας, ποιες είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις για την πράσινη μετάβαση των ελληνικών νησιών;

Για την πράσινη μετάβαση των ελληνικών νησιών έχει εξασφαλιστεί από την κυβέρνηση ένα πολύ μεγάλο κονδύλι, το οποίο εξαγγέλθηκε από τον πρωθυπουργό και θα υπογραφεί το αμέσως επόμενο διάστημα. Ειδικά, από πλευράς μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η πράσινη μετάβαση είναι πλήρως καλυμμένη, σχεδόν με αφθονία θα έλεγα, αλλά δεν ισχύει το ίδιο για την προσαρμογή στην κλιματική κρίση· η οποία έχει πολλαπλές πτυχές και σε αυτήν τα νησιά, όπως εξήγησα και στην αρχή, είναι κατεξοχήν ευάλωτα.

2. Ποιες είναι οι προοπτικές των νησιών μας για την εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών πάρκων; Ποιες πρωτοβουλίες προωθεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τις περιοχές που θα φιλοξενήσουν τις εν λόγω εγκαταστάσεις;

Τα υπεράκτια αιολικά πάρκα συνεπάγονται αξιοποίηση του υψηλού αιολικού δυναμικού που υπάρχει στο Αιγαίο και γενικά στις ελληνικές θάλασσες -αλλά κυρίως στο Αιγαίο- προς όφελος των τοπικών κοινωνιών. Γιατί αυτά τα πάρκα έχουν μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία και στην κατασκευή και στη συντήρηση, συνεπώς είναι επενδύσεις που θα τις αισθάνεται περισσότερο η τοπική κοινωνία με τη μορφή ζήτησης θέσεων εργασίας, και μάλιστα ναυτικών θέσεων εργασίας, αφού όλη η συντήρηση γίνεται στη θάλασσα. Επίσης, θα παράγουν μεγάλα έσοδα για τις τοπικές κοινωνίες με τη μορφή ανταποδοτικών και θα υπάρχει η δυνατότητα αξιοποίησης -και αυτό δεν αφορά μόνο τα νησιά, αλλά μπορεί να αφορά και τα νησιά- μιας τοπικής «αλυσίδας αξίας».

Ήδη, μετά την υπογραφή σχετικής συμφωνίας μεταξύ μιας ελληνικής και μιας νορβηγικής εταιρείας, βλέπουμε ότι αρχίζει να υπάρχει και διεθνές ενδιαφέρον, ενώ διαθέτουμε και πολύ ισχυρές εταιρείες στον τομέα αυτόν. Συνεπώς, είναι ένα εθνικό σχέδιο το οποίο θα προχωρήσει με την αναγκαία ταχύτητα, για να πετύχουμε τον στόχο να είμαστε από τους πρωτοπόρους στην ανάπτυξη υπεράκτιας αιολικής ενέργειας.

3. H Ελλάδα έχει επενδύσει στρατηγικά προκειμένου να καταστεί πύλη ενέργειας για τα Βαλκάνια. Έχει μετουσιωθεί αυτή η προσπάθεια; Ποια είναι τα δεδομένα για εισαγωγές και εξαγωγές ενέργειας σήμερα και ποιες οι εκτιμήσεις για το μέλλον; 

Η Ελλάδα επιχειρεί να αναλάβει έναν ρόλο περιφερειακού διαμετακομιστικού κόμβου ενέργειας και προς αυτή την κατεύθυνση έχουν ήδη γίνει σχετικές επενδύσεις και γίνονται και κάποιες άλλες. Πρωταρχικός στόχος, όμως, για εμάς είναι η αξιοποίηση των δυνατοτήτων για φθηνή παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στη χώρα μας. Όπως και η αξιοποίηση αυτού του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος που έχει η χώρα στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, για να εξάγει αλλά και να εισάγει ενέργεια, έτσι ώστε όλη η ευρύτερη περιοχή να έχει πολύ μικρότερο ενεργειακό κόστος και να αποκτήσει μια αναπτυξιακή δυναμική.

4. Η ελληνική ακτοπλοΐα, εκτός από την εμπορική φύση της δραστηριότητάς της, επιτελεί σημαίνον κοινωνικό έργο, διατηρώντας ανοιχτή την επικοινωνία των ελληνικών νησιών με την ενδοχώρα. Στο πλαίσιο της ανανέωσης του ελληνικού ακτοπλοϊκού δικτύου, ποιες είναι οι στρατηγικές κινήσεις που πρέπει να δρομολογήσει το Υπουργείο Ενέργειας σχετικά με την τροφοδοσία επιβατηγών πλοίων με εναλλακτικά καύσιμα στους ελληνικούς λιμένες;

Η χρήση εναλλακτικών καυσίμων βρίσκεται σε μεταβατική φάση και θα πρέπει πρώτα να φανεί ποιες τεχνολογίες τελικά θα χρησιμοποιηθούν, που είναι μια γενικότερη απόφαση, την οποία θα λάβουν η παγκόσμια ναυτιλία και οι παγκόσμιες αγορές, ανάλογα με την εξέλιξη των τεχνολογιών. Αυτό που εμείς μπορούμε να κάνουμε κατ’ αρχάς είναι να εξασφαλίσουμε τη δυνατότητα τροφοδοσίας με ηλεκτρισμό και τη λειτουργία με ηλεκτρισμό των πλοίων στα λιμάνια, το λεγόμενο Cold Ironing, το οποίο μέσω του Ταμείου Απανθρακοποίησης θα προωθηθεί με πολύ μεγάλη ταχύτητα.

Απόσπασμα από τη συνέντευξη των κ. Θόδωρου Σκυλακάκη στο τεύχος Ιουνίου των Ναυτικών Χρονικών. Μπορείτε να διαβάσετε το τεύχος Ιουνίου πατώντας εδώ.