του δρος Νίκου Μαζαράκη

Καθώς η εποχή των κυκλώνων του Ατλαντικού για το 2024 πλησιάζει, οι μακροπρόθεσμες προβλέψεις και οι επιστημονικές αναλύσεις προμηνύουν μια ιδιαίτερα ενεργή περίοδο, με πιθανότητες να καταγραφούν νέα ρεκόρ στη συχνότητα και στην ένταση των τροπικών συστημάτων. Η πρόβλεψη για τους τροπικούς κυκλώνες φέτος επηρεάζεται από διάφορους κλιματικούς παράγοντες, με πιθανότητα σημαντικής επίδρασης στις ακτές των ΗΠΑ αλλά και πέρα από αυτές.

Συνήθως, η εποχή των τροπικών κυκλώνων του Ατλαντικού εκτείνεται από την 1η Ιουνίου έως τις 30 Νοεμβρίου. Κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, παρατηρούνται κατά μέσο όρο 14 τροπικές θύελλες (tropical storms), εκ των οποίων επτά εξελίσσονται σε τροπικούς κυκλώνες και τέσσερις σε μέγιστους κυκλώνες (major hurricanes), όπου οι άνεμοι στο εσωτερικό τους ξεπερνούν τους 96 κόμβους. Μετά από μια σχετικά ήπια περσινή χρονιά, όλες οι ενδείξεις φέτος οδηγούν στο συμπέρασμα ότι θα έχουμε αύξηση της δραστηριότητας. Η ομάδα τροπικής μετεωρολογίας του Πανεπιστημίου του Κολοράντο προβλέπει 23 ονομασμένες

τροπικές θύελλες, με έντεκα να φτάνουν στην ένταση τροπικού κυκλώνα και πέντε να φτάνουν σε ένταση μέγιστου τροπικού κυκλώνα. Σε παρόμοια συμπεράσματα καταλήγουν και οι ειδικοί από το AccuWeather, καθώς προβλέπουν 20-25 ονομασμένες τροπικές θύελλες, εκ των οποίων οι 8 έως 12 να γίνονται τροπικοί κυκλώνες και 4 έως 7 να εξελίσσονται σε μέγιστους τροπικούς κυκλώνες.

Πώς οι θερμοκρασίες της θάλασσας οδηγούν τη δραστηριότητα των κυκλώνων του Ατλαντικού

Ένας σημαντικός παράγοντας πίσω από την αναμενόμενη αυξημένη δραστηριότητα των τροπικών κυκλώνων φέτος είναι οι πάνω από τον μέσο όρο θερμοκρασίες της θάλασσας σε όλη τη λεκάνη του Ατλαντικού και ιδιαίτερα στον Κόλπο του Μεξικού. Από τα τέλη Μαρτίου του 2024, οι θερμοκρασίες ήταν υψηλότερες από αυτές που καταγράφηκαν τον ίδιο μήνα πριν από τις σφοδρές εποχές των κυκλώνων του 2005 και του 2020. Οι θερμοκρασίες του νερού στην Καραϊβική και στο δυτικό μισό του τροπικού Ατλαντικού έφτασαν ή ξεπέρασαν τους 26,6 βαθμούς Κελσίου περίπου οκτώ εβδομάδες νωρίτερα από το κανονικό.

Τα ζεστά νερά των ωκεανών αυξάνουν τα ποσοστά εξάτμισης, οδηγώντας σε περισσότερη υγρασία στον αέρα. Αυτό το υγρό περιβάλλον, σε συνδυασμό με κατάλληλα μοτίβα ανέμων, μπορεί να δημιουργήσει τις τέλειες συνθήκες για τον σχηματισμό τροπικών θυελλών και τροπικών κυκλώνων. Επιπλέον, οι αυξημένες θερμοκρασίες μπορούν να προκαλέσουν ταχείες εντάσεις των καταιγίδων, ένα φαινόμενο που παρατηρείται όλο και περισσότερο στις τελευταίες εποχές των κυκλώνων. Οι θερμότερες θερμοκρασίες της θάλασσας μπορούν επίσης να επεκτείνουν την εποχή των κυκλώνων πέρα από τα συνήθη όριά της.

Η μετάβαση από El Niño σε La Niña

Πέρα από τις ζεστές θερμοκρασίες της θάλασσας, η αναμενόμενη μετάβαση από το El Niño σε φάση La Niña είναι κρίσιμος παράγοντας στην πρόβλεψη για τους κυκλώνες του Ατλαντικού φέτος. Κατά τη διάρκεια των φαινομένων El Niño, η αυξημένη διάτμηση ανέμων στη μέση και ανώτερη ατμόσφαιρα πάνω από τον Ατλαντικό τείνει να καταστέλλει τον σχηματισμό κυκλώνων διαταράσσοντας έτσι την οργάνωση των καταιγίδων. Ωστόσο, καθώς το El Niño εξασθενεί και μεταβαίνει σε La Niña, η ταχύτητα των ανέμων στη μέση και ανώτερη ατμόσφαιρα μειώνεται, δημιουργώντας ένα περιβάλλον πιο ευνοϊκό για τον σχηματισμό και την εντατικοποίηση των τροπικών κυκλώνων.

Η La Niña συνδέεται επίσης με αυξημένη άνοδο ασταθούς αέρα που είναι ιδανικός για την ανάπτυξη καταιγίδων ‒ τα θεμέλια των τροπικών καταιγίδων και κυκλώνων. Αυτή η μετάβαση είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο οι μετεωρολόγοι προβλέπουν αύξηση τόσο στον αριθμό όσο και στην ένταση των καταιγίδων αυτή τη σεζόν.

Επιπλέον, τα κλιματικά μοντέλα έχουν υποδείξει ότι οι υγρότερες από το σύνηθες συνθήκες είναι πιθανές κατά τους μήνες αιχμής της εποχής των κυκλώνων. Μοντέλα όπως το CanSIPS, το North American Multi-Model Ensemble (NMME) και το Climate Forecast System δείχνουν ότι περιοχές που συνήθως είναι πιο ξηρές προβλέπεται να αντιμετωπίσουν περισσότερες βροχοπτώσεις, οι οποίες μπορεί να λειτουργήσουν ως καταλύτης για τον σχηματισμό τροπικών καταιγίδων.

Θα εξαντληθούν τα ονόματα των τροπικών κυκλώνων φέτος;

Για κάθε εποχή τροπικών κυκλώνων, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) διαθέτει 21 ονόματα για τις τροπικές θύελλες στη λεκάνη του Ατλαντικού. Δεδομένων των προβλέψεων για μια ασυνήθιστα ενεργή εποχή κυκλώνων το 2024, προκύπτει ένα κρίσιμο ερώτημα: Θα εξαντληθούν φέτος τα ονόματα;

Τα ονόματα για τη φετινή περίοδο είναι τα εξής: Alberto, Beryl, Chris, Debby, Ernesto, Francine, Gordon, Helene, Isaac, Joyce, Kirk, Leslie, Milton, Nadine, Oscar, Patty, Rafael, Sara, Tony, Valerie, William. Η λίστα αυτή επαναλαμβάνεται κάθε επτά χρόνια, με τη διαφορά ότι τα ονόματα των ιδιαίτερα καταστροφικών και θανατηφόρων καταιγίδων αποσύρονται και δεν ξαναχρησιμοποιούνται. Εάν χρησιμοποιηθούν όλα τα καθορισμένα ονόματα, ο WMO διαθέτει μια συμπληρωματική λίστα ονομάτων για να συνεχίσει την ονομασία των τροπικών θυελλών. Με τις προβλέψεις να υποδηλώνουν πιθανότητα 10-15% για περισσότερες από 30 ονομασμένες τροπικές θύελλες, οι πιθανότητες είναι υψηλότερες από το συνηθισμένο.

Τι σημαίνει αυτό για τους ναυτικούς εργοδότες και τις υπεράκτιες εταιρείες

Οι εταιρείες που λειτουργούν στον Κόλπο του Μεξικού και στον Ατλαντικό βιώνουν τις άμεσες επιπτώσεις της αυξημένης δραστηριότητας των κυκλώνων. Όταν έχουν να κάνουν με προβλέψεις για μια εποχή τροπικών κυκλώνων πάνω από τον μέσο όρο ‒πιθανόν να σπάσει το ρεκόρ‒, πρέπει να λάβουν μέτρα για να αποτρέψουν όχι μόνο περιβαλλοντικές καταστροφές αλλά και να διαφυλάξουν την παραγωγή, τα περιουσιακά στοιχεία και, το πιο σημαντικό, την ασφάλεια των εργαζομένων τους.

Οι μέγιστοι κυκλώνες απειλούν πλοία και εξέδρες άντλησης πετρελαίου, θέτοντας σε κίνδυνο τα πληρώματα και τα θαλάσσια οικοσυστήματα εάν ανατραπούν ή βυθιστούν. Οι ναυτιλιακές εταιρείες και όλοι οι υπεράκτιοι εργοδότες πετρελαίου και φυσικού αερίου πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις προειδοποιήσεις για τους κυκλώνες και να εφαρμόζουν τα κατάλληλα μέτρα για να αποτρέψουν τις απώλειες που σχετίζονται με τις καταιγίδες. Αυτό περιλαμβάνει:

· Εξοπλισμό των σκαφών με τις τελευταίες τεχνολογίες παρακολούθησης καιρού για την παροχή ενημερώσεων καταιγίδων σε πραγματικό χρόνο (για παράδειγμα, το s-Planner ή το Bon Voyage System).

· Εφαρμογή αυστηρών πρωτοκόλλων για την εκτροπή των πλοίων μακριά από τις διαδρομές των επικείμενων τροπικών κυκλώνων.

· Διασφάλιση ότι όλος ο εξοπλισμός ασφαλείας και έκτακτης ανάγκης είναι σε άριστη κατάσταση.

· Διεξαγωγή τακτικών ασκήσεων ασφαλείας και ενημερωμένη εκπαίδευση για τα πληρώματα σχετικά με τις διαδικασίες αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης.