Η Σομαλία θα πραγματοποιήσει σήμερα έκτακτη συνεδρίαση, μία ημέρα μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας μεταξύ Αιθιοπίας και Σομαλιλάνδης, η οποία θα επιτρέψει στην Αιθιοπία να έχει πρόσβαση στη θάλασσα μέσω λιμανιού που βρίσκεται στο έδαφος της αποσχισθείσας από τη Σομαλία περιοχής.

Η αιφνιδιαστική συμφωνία υπεγράφη αφού Σομαλία και Σομαλιλάνδη συμφώνησαν την προηγουμένη εβδομάδα να επαναλάβουν τις διαπραγματεύσεις για την επίλυση διμερών ζητημάτων, έπειτα από χρόνια πολιτικής έντασης.

Η συμφωνία μεταξύ Αιθιοπίας και της αυτοανακηρυχθείσας Δημοκρατίας της Σομαλιλάνδης – που δημιουργήθηκε μετά την απόσχιση της περιοχής από τη Σομαλία το 1991 και δεν αναγνωρίζεται από τη διεθνή κοινότητα—«θα ανοίξει τον δρόμο για την υλοποίηση των προσδοκιών της Αιθιοπίας να διασφαλίσει την πρόσβασή της στη θάλασσα και να διαφοροποιήσει την πρόσβασή της σε θαλάσσια λιμάνια», επεσήμανε χθες, Δευτέρα, το γραφείο του Αιθίοπα πρωθυπουργού Άμπιι Άχμεντ.

Επιτρέπει στην Αιθιοπία να αποκτήσει ένα αδιευκρίνιστο κομμάτι του λιμανιού Μπερμπέρα, στην Ερυθρά Θάλασσα, λίγους μήνες αφότου ο Άμπιι είχε επισημάνει ότι η χώρα του θα πρέπει να ενισχύσει το δικαίωμά της να έχει πρόσβαση σε αυτή τη θάλασσα, δηλώσεις που είχαν προκαλέσει ανησυχίες στην περιοχή.

Σε αντίδραση η κυβέρνηση της Σομαλίας «θα συγκαλέσει έκτακτη συνεδρίαση σήμερα για να συζητήσει και να λάβει αποφάσεις σχετικά με τη συμφωνία που σύναψε η διοίκηση της Σομαλιλάνδης με την Αιθιοπία», ανάφερε στο X η σομαλική κρατική τηλεόραση SNTV.

Προς το παρόν δεν υπάρχει αντίδραση από τον πρόεδρο της Σομαλίας Χάσαν Σέιχ Μοχάμουντ, αλλά ο προκάτοχός του Μοχάμεντ Αμπντουλαχί Μοχάμεντ έγραψε στο Χ ότι η συμφωνία αυτή προκαλεί «σοβαρή ανησυχία στη Σομαλία και στο σύνολο της Αφρικής».

Το Μπερμπέρα είναι ένα αφρικανικό λιμάνι στο νότιο τμήμα του κόλπου του Άντεν, στην είσοδο της Ερυθράς Θάλασσας που οδηγεί στη διώρυγα του Σουέζ.

Η «περιφερειακή σταθερότητα» σε «κίνδυνο»

«Οι ενέργειες της κυβέρνησης της Αιθιοπίας αποτελούν ξεκάθαρη περιφρόνηση των διεθνών κανόνων και των νομικών πλαισίων, μια κατάφωρη παραβίαση της σομαλικής εδαφικής κυριαρχίας», κατήγγειλε χθες με ανάρτησή του στο Χ ο ειδικός εκπρόσωπος του Σομαλού προέδρου για τη Σομαλιλάνδη, ο Αμπντικαρίμ Χουσέιν Γκουλέντ, κάνοντας λόγο για μια «μονομερή ενέργεια που θέτει σε κίνδυνο την περιφερειακή σταθερότητα».

Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Αιθίοπα πρωθυπουργού, ο Ρεντουάν Χουσέιν, είχε διευκρινίσει χθες ότι στο πλαίσιο της συμφωνίας η χώρα του θα αποκτήσει πρόσβαση σε στρατιωτική βάση που θα ενοικιάζει και η οποία βρίσκεται στην Ερυθρά Θάλασσα.

Πρώην βρετανικό έδαφος, η Σομαλιλάνδη κήρυξε το 1991 μονομερώς την ανεξαρτησία της από τη Σομαλία, την ώρα που η χώρα βυθιζόταν στο χάος από το οποίο ακόμη δεν έχει εξέλθει. Ωστόσο η ανεξαρτησία της περιοχής, που διαθέτει δικούς της θεσμούς και μετρά περίπου 4,5 εκατ. κατοίκους, δεν έχει αναγνωριστεί από τη διεθνή κοινότητα.

Οι σομαλικές αρχές και η Σομαλιλάνδη ανακοίνωσαν την προηγούμενη εβδομάδα ότι διεξάγουν συνομιλίες υπό τη μεσολάβηση του προέδρου του Τζιμπουτί Ισμαήλ Όμαρ Γκελέ, τις πρώτες από το 2020 όταν απέτυχαν οι προηγούμενες διαπραγματεύσεις.

Η Αιθιοπία, η δεύτερη πιο πολυπληθής χώρα της Αφρικής, βρέθηκε χωρίς πρόσβαση στη θάλασσα μετά το 1993 και την ανεξαρτησία της Ερυθραίας, έπειτα από μακροχρόνια σύγκρουση. Διατηρούσε όμως πρόσβαση σε λιμάνι της Ερυθραίας μέχρι τον πόλεμο του 1998 – 2020. Έκτοτε οι περισσότερες εμπορικές συναλλαγές της Αιθιοπίας γίνονται μέσω του Τζιμπουτί.

Η Αντίς Αμπέμπα είχε αποκτήσει το 2018 το 19% του λιμανιού της Μπερμπέρα, σύμφωνα με την DP World την εταιρεία που το διαχειρίζεται και η οποία ελέγχει το 51% του λιμανιού. Το υπόλοιπο 30% ανήκει στη Σομαλιλάνδη.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ