Την Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου, το Αζερμπαϊτζάν προχώρησε σε στρατιωτική επιχείρηση για να ανακαταλάβει τον διαφιλονικούμενο θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ στον νότιο Καύκασο, ο οποίος κατοικείται κυρίως από Αρμενίους.

Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα τις επόμενες 24 ώρες είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον 200 ανθρώπων με το συμβάν να λήγει με την παράδοση των αυτονομιστικών δυνάμεων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι διεθνώς αναγνωρισμένη περιοχή του Αζερμπαϊτζάν, όμως τις τελευταίες τρεις δεκαετίες διοικούταν από δυνάμεις αυτονομιστών.

Το Μπακού έκανε λόγο για τοπικές αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις» στην αποσχισθείσα περιοχή Ναγκόρνο-Καραμπάχ , λέγοντας ότι στόχος του ήταν η αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης και η εκδίωξη των αρμενικών στρατιωτικών σχηματισμών εκεί.

Οι πρώτες διεθνείς αντιδράσεις

Αρμενία

Την Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου, ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν δήλωσε σε τηλεοπτικό του διάγγελμα ότι το Αζερμπαϊτζάν ξεκίνησε μια ένοπλη χερσαία επιχείρηση στον θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και θέλει να «σύρει την Αρμενία σε εχθροπραξίες», ωστόσο ο Αρμένιος πρωθυπουργός τόνισε ότι ο αρμενικός στρατός δεν συμμετέχει στις μάχες που ξεκίνησαν.

Ελλάδα

Το ΥΠΕΞ προέβη στην παρακάτω ανακοίνωση την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου: «Η Ελλάδα καταδικάζει έντονα τις στρατιωτικές ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους πολλοί άνθρωποι», αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του.

«Η Ελλάδα ζητά την άμεση παύση των εχθροπραξιών», τονίζει και προσθέτει: «Λάβαμε γνώση των ειδήσεων σχετικά με την κατάπαυση του πυρός. Η ασφάλεια του πληθυσμού στο Ναγκόρνο Καραμπάχ αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα».

«Καλούμε το Μπακού να σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και να εγγυηθεί την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια του άμαχου πληθυσμού του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Οι ανθρωπιστικές τους ανάγκες πρέπει επίσης να ικανοποιηθούν επειγόντως.

Όλες οι διαφορές θα πρέπει να επιλυθούν μέσω διαλόγου και με ειρηνικά μέσα», καταλήγει.

Ευρωπαϊκή Ένωση

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, την Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου δια του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ, καταδίκασε τη στρατιωτική κλιμάκωση και κάλεσε το Μπακού να σταματήσει τις τρέχουσες στρατιωτικές δραστηριότητές του.

«Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να επιστρέψουμε στον διάλογο μεταξύ Μπακού και των Αρμενίων του Καραμπάχ. Αυτή η στρατιωτική κλιμάκωση δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα για να εξαναγκάσει την έξοδο του τοπικού πληθυσμού», δήλωσε ο Μπορέλ σε ανακοίνωσή του.

Ρωσία

Την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου, η Ρωσία κάλεσε τις αντιμαχόμενες πλευρές στο Ναγκόρνο Καραμπάχ να σταματήσουν την αιματοχυσία και να επιστρέψουν στην εφαρμογή της συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός, σύμφωνα με ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών που δόθηκε πριν από λίγη ώρα στη δημοσιότητα.

«Σε ό,τι αφορά τη ραγδαία κλιμάκωση της ένοπλης αντιπαράθεσης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, προτρέπουμε τις αντιμαχόμενες πλευρές να σταματήσουν αμέσως την αιματοχυσία, να σταματήσουν τις εχθροπραξίες και να αποτρέψουν τις απώλειες αμάχων», αναφέρει η ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών η οποία αναρτήθηκε στην πλατφόρμα Telegram.

Συμφωνία εκεχειρίας και ο απολογισμός της σύγκρουσης

Τουλάχιστον 200 άνθρωποι σκοτώθηκαν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ ως αποτέλεσμα της στρατιωτικής επιχείρησης του Αζερμπαϊτζάν και περισσότεροι από 400 τραυματίστηκαν, ανακοίνωσε την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου ο Αρμένιος διαμεσολαβητής για τα ανθρώπινα δικαιώματα στον θύλακα αυτόν.

Ο Γκεγάμ Στεπανιάν είπε επίσης ότι περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων πολλές γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι, απομακρύνθηκαν από τις εστίες τους στο Ναγκόρνο Καραμπάχ λόγω των συγκρούσεων. Οι άνθρωποι αυτοί «δεν διαθέτουν αρκετά τρόφιμα, ούτε φάρμακα ή βασικά είδη για την προσωπική υγιεινή τους», πρόσθεσε, κάνοντας λόγο για «καταστροφή».

Η συμφωνία εκεχειρίας προβλέπει την αποχώρηση «των μονάδων και των στρατιωτών των ενόπλων δυνάμεων της Αρμενίας» που έχουν απομείνει στον θύλακα καθώς και «τη διάλυση και τον πλήρη αφοπλισμό» των ομάδων του Στρατού Άμυνας του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Με τη νίκη του Αζερμπαϊτζάν ωστόσο εγείρονται φόβοι για μια μαζική έξοδο των 120.000 κατοίκων του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Στα πλάνα που μεταδόθηκαν από τοπικά μέσα ενημέρωσης φαίνεται ένα μεγάλο πλήθος που έχει συγκεντρωθεί στο αεροδρόμιο του Στεπανακέρτ, της πρωτεύουσας του θύλακα. Το αεροδρόμιο ελέγχεται από τις ρωσικές δυνάμεις.

Η ανακοίνωση του Αζερμπαϊτζάν

Την προοπτική συνεργασίας, συμφιλίωσης και ανάπτυξης από κοινού πρότεινε απόψε ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ στους Αρμένιους κατοίκους του Ναγκόρνο Καραμπάχ αλλά και στη γειτονική Αρμενία, αφού οι δυνάμεις του έθεσαν υπό έλεγχο αυτόν τον ορεινό θύλακα.

Στο διάγγελμά του, που μεταδόθηκε από την τηλεόραση, ο Αλίεφ είπε ότι το Αζερμπαϊζάν ανέκτησε την πλήρη κυριαρχία των εδαφών του και τώρα επιθυμεί να ενσωματώσει τον πληθυσμό του Καραμπάχ και να μετατρέψει την περιοχή αυτήν σε «παράδεισο». Το Αζερμπαϊτζάν, πρόσθεσε, δεν έχει τίποτα εναντίον των Αρμένιων κατοίκων του Καραμπάχ –«είναι πολίτες μας», είπε χαρακτηριστικά– αλλά μόνο εναντίον της «εγκληματικής» ηγεσίας των αυτονομιστών.

Το Μπακού εκτιμά το γεγονός ότι η Αρμενία, στη στήριξη της οποίας υπολόγιζε το Ναγκόρνο Καραμπάχ εδώ και τρεις δεκαετίες, δεν επιδίωξε να παρέμβει στη στρατιωτική επιχείρηση των Αζέρων. Αυτό το γεγονός βελτιώνει τις προοπτικές ειρηνευτικών συνομιλιών, είπε ο Αλίεφ.

Ο Αζέρος πρόεδρος διαβεβαίωσε ότι οι αυτονομιστές άρχισαν να παραδίδουν τον οπλισμό τους και να εγκαταλείπουν τις στρατιωτικές θέσεις τους, λίγο μετά την υπογραφή της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός με την οποία τερματίστηκε η «επίθεση αστραπή» στον θύλακα. Πρόσθεσε ότι οι αζέρικες δυνάμεις «κατέστρεψαν το μεγαλύτερο μέρος» των αυτονομιστικών δυνάμεων και του εξοπλισμού τους και «αποκατέστησαν την εθνική κυριαρχία» στην περιοχή.

Εκκίνηση συνομιλιών

Οι πρώτες συνομιλίες ανάμεσα στο Αζερμπαϊτζάν και τους Αρμένιους του Ναγκόρνο-Καραμπάχ άρχισαν σήμερα Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου στην αζέρικη πόλη Γεβλάχ μετά τη στρατιωτική νίκη αστραπή του Μπακού για την ανάκτηση του ελέγχου αυτού του θύλακα που είχε αποσχισθεί.

Σε εικόνες που μεταδόθηκαν από το επίσημο αζέρικο πρακτορείο ειδήσεων Azertag, έξι άνδρες με πολιτικά ρούχα βρίσκονται γύρω από ένα τραπέζι για να διαπραγματευθούν την επανένταξη στο Αζερμπαϊτζάν αυτού του εδάφους όπου κατοικούν κυρίως Αρμένιοι.

Το Γαλλικό Πρακτορείο επισημαίνει μεταξύ αυτών έναν αντιπρόσωπο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, τον Νταβίντ Μελκουμιάν.

Μια οχηματοπομπή από μαύρα οχήματα 4Χ4 είχε αφιχθεί προηγουμένως στο χώρο των διαπραγματεύσεων στο Γέβλαχ, σε απόσταση 295 χιλιομέτρων δυτικά της αζέρικης πρωτεύουσας, ακολουθούμενη από ένα όχημα στο οποίο κυματίζει μια ρωσική σημαία και φέρει πινακίδες κυκλοφορίας του ρωσικού στρατού.

Από τα τέλη του 2020 και ένα προηγούμενο πόλεμο, η Ρωσία διαθέτει μια ειρηνευτική αποστολή στρατιωτών στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Παράλληλα ο αρχηγός του τουρκικού κράτους Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επανέλαβε «την αμέριστη υποστήριξη» της Άγκυρας προς το Μπακού στη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας του με τον Αζέρο ομόλογό του Ιλχάμ Αλίεφ, ο οποίος του έδωσε «πληροφορίες» αναφορικά με την «τρέχουσα κατάσταση», ανακοινώθηκε από την τουρκική προεδρία.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ