Ο Δρ. Νικόλας Π. Τσάκος συζητά για τις προοπτικές της ναυλαγοράς των δεξαμενόπλοιων, για τον αντίκτυπο της γεωπολιτικής κρίσης στις προσπάθειες απανθρακοποίησης της παγκόσμιας οικονομίας, ενώ αναφέρεται και στις προοπτικές που προσφέρει η ελληνική χρηματαγορά για τις ναυτιλιακές εταιρείες.

1. Ποιες είναι οι προοπτικές της ναυλαγοράς των δεξαμενόπλοιων βραχυπρόθεσμα, τουλάχιστον για το επόμενο έτος, λαμβάνοντας υπόψη το πολύ χαμηλό orderbook και την αναδιάταξη των ροών πετρελαίου;

Η αγορά ήταν προδιαγεγραμμένο ότι θα ανακάμψει λόγω του χαμηλού orderbook, του μεγάλου σε ηλικία στόλου και της διαχείρισης της ταχύτητας των πλοίων, χωρίς την αλλαγή των trade routes που παρατηρείται ως απόρροια του πολέμου στην Ουκρανία. Πάντοτε οι γεωπολιτικές αναταραχές, και ιδίως αυτές στις οποίες εμπλέκονται χώρες με τεράστια αποθέματα ενέργειας (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, κ.λπ.), ευνοούν τη ναυλαγορά των πλοίων μεταφοράς ενεργειακών προϊόντων. Ευχόμαστε να τελειώσουν σύντομα αυτές οι άσκοπες εχθροπραξίες στη μέση της Ευρώπης, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν και τη χώρα μας, και να συνεχίσει η ναυτιλία να επιτελεί τον ρόλο της, να εξυπηρετεί δηλαδή το παγκόσμιο εμπόριο ελεύθερα, χωρίς περιορισμούς. Πιστεύω ότι τα δεξαμενόπλοια θα συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία για τουλάχιστον μία τριετία σε περίπτωση που επικρατήσουν ειρηνικές συνθήκες. Εάν σε αυτές συνυπολογίσουμε και την αύξηση των τονομιλίων, αποτέλεσμα του αντικτύπου του πολέμου στο θαλάσσιο εμπόριο, η αγορά θα είναι ισχυρή για αρκετά χρόνια.

2. Σας ανησυχεί η σύρραξη στην Ανατολική Ευρώπη σε ό,τι αφορά την ασφάλεια των ναυτικών σας και των πλοίων;

Ο πόλεμος στην Ουκρανία μάς αγγίζει όλους και βέβαια ανησυχούμε για την εξέλιξή του. Υπάρχει ο κίνδυνος η κατάσταση να επιδεινωθεί εάν οι διεθνείς δυνάμεις δεν αναλάβουν δράση προς εξομάλυνσή της. Συνεπώς, η συζήτηση δεν επικεντρώνεται μόνο στον κλάδο μας, αλλά συνολικά για την ειρήνη στην Ευρώπη.

3. Ποιος, κατά τη γνώμη σας, θα είναι ο αντίκτυπος του πολέμου στην παγκόσμια προσπάθεια απανθρακοποίησης;

Ένας από τους κινδύνους αυτής της γεωπολιτικής κρίσης είναι ότι το περιβάλλον πλέον έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Πριν από έναν χρόνο, ο περιορισμός της

κλιματικής αλλαγής βρισκόταν στην κορυφή της ατζέντας πολιτικών, ενώ κυριαρχούσε και στα διεθνή (ναυτιλιακά και μη) fora. Με τις υφιστάμενες συνθήκες, οι ανάγκες για ενέργεια είναι τόσο μεγάλες και δυστυχώς το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των διαθέσιμων πηγών ενέργειας μπαίνει σε δεύτερη μοίρα. Ως εκ τούτου, η προσοχή στρέφεται σε άμεσες λύσεις και όχι σε μακροπρόθεσμες. Η εξέλιξη αυτή δεν είναι ευχάριστη για τις επόμενες γενεές.

Από επιχειρηματικής σκοπιάς, ωστόσο, θα συνεχίσουμε να επεκτείνουμε τον στόλο μας με φιλικά προς το περιβάλλον πλοία, τα οποία διαθέτουν τις πιο σύγχρονες προδιαγραφές. Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε επενδύσει σημαντικά ποσά σε πλοία διπλού καυσίμου, κατανάλωσης είτε μεθανόλης είτε LNG. Παρά τις σημαντικές προκλήσεις στο ενεργειακό μέτωπο, οι μακροπρόθεσμοι στόχοι για το περιβάλλον δεν πρέπει να παραλειφθούν.

4. Το τελευταίο χρονικό διάστημα, ναυτιλιακές εταιρείες εισηγμένες στις κεφαλαιαγορές του εξωτερικού έχουν κάνει άνοιγμα στην εγχώρια αγορά μέσω της έκδοσης ομολόγων. Θα εξετάζατε την επιλογή της ελληνικής χρηματαγοράς για την άντληση κεφαλαίων;

Θεωρώ ότι, εάν δεν επικρατούσαν οι υπάρχουσες οικονομικές συνθήκες, οι οποίες δεν είναι οι ευνοϊκότερες, η ελληνική αγορά θα διαδραμάτιζε έναν ακόμα μεγαλύτερο ρόλο για τις ελληνικών συμφερόντων ναυτιλιακές εταιρείες. Αρκετές εταιρείες έχουν στραφεί στην ελληνική αγορά, ωστόσο επί του παρόντος, με την υπάρχουσα αβεβαιότητα, δεν είναι κάτι που εξετάζουμε, έχοντας ήδη μια μεγάλη έκθεση στις διεθνείς αγορές.

Η αλήθεια είναι ότι είχαμε εξετάσει τις επιλογές της ελληνικής αγοράς την περίοδο που έκανε το άνοιγμά της η Costamare, η οποία ήταν η πρώτη εταιρεία διαχείρισης containerships που έβγαλε ναυτιλιακό ομόλογο στην ελληνική χρηματαγορά. Εάν τότε αποφασίζαμε να προβούμε σε μια τέτοια στρατηγική επιλογή, η TEN θα ήταν η πρώτη εταιρεία διαχείρισης δεξαμενόπλοιων που θα στρεφόταν στα ομόλογα του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Με τη μεγάλη αβεβαιότητα που επικρατεί στην παγκόσμια οικονομία, στρατηγική μας είναι να βασιστούμε στις αγορές του εξωτερικού, που διαθέτουν το κατάλληλο βάθος για τέτοιου είδους συναλλαγές.

Απόσπασμα από τη συνέντευξη του Δρος Νικόλα Π. Τσάκου που φιλοξενήθηκε στο τεύχος Νοεμβρίου 2022 των Ναυτικών Χρονικών