Στις 5 Ιουνίου 1971 πραγματοποιήθηκε η καθέλκυση του φορτηγού πλοίου «Δέσποινα» στα «Ελληνικά Ναυπηγεία» του Σκαραμαγκά. Το πλοίο τύπου SD-14 ήταν πλοιοκτησίας του Αχιλλέα Φραγκίστα και ανάδοχος του νεότευκτου ήταν η Ρέα Αχ. Φραγκίστα.

Η είδηση για την καθέλκυση του πλοίου αποτέλεσε αφορμή για τα Ναυτικά Χρονικά να παρουσιάσουν, στο τεύχος της 15ης Ιουνίου 1971, το νέο απόκτημα της ελληνικής ναυτιλίας, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα τη γενικότερη δραστηριότητα των «Ελληνικών Ναυπηγείων» Σκαραμαγκά.

Ο Αχιλλέας Φραγκίστας (1911-1984) βρισκόταν ήδη από τα προηγούμενα χρόνια σε μια διαρκή προσπάθεια για την επέκταση του υπό διαχείριση στόλου του. Πιο συγκεκριμένα, κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1960 είχε προχωρήσει σε μια καινοτόμο διεθνή επιχειρηματική συμφωνία για τη ναυπήγηση σειράς πλοίων στη Σοβιετική Ένωση, ενώ παράλληλα υπήρξε ιδιαίτερα δραστήριος στην αγορά και στη διαχείριση μεταχειρισμένων πλοίων μεταφοράς ξηρών φορτίων. Η περίοδος αυτή συνοδεύτηκε από θεαματική άνθιση της ναυτιλιακής του επιχείρησης. Σε συνέχεια αυτής της άνθισης, στις αρχές της δεκαετίας του 1970 θα παραλάμβανε τα SD-14 «Ρέα» και «Δέσποινα» από τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά στην Ελλάδα.

Τα SD-14 αποτελούσαν τύπο πλοίου που σχεδιάστηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1960 από τα ναυπηγεία Austin & Pickersgill της Αγγλίας. Ο ελληνικός ναυτιλιακός Τύπος τα είχε βαφτίσει ως «αντιλίμπερτυ», καθώς σχεδιάστηκαν για να αντικαταστήσουν τα εναπομείναντα παρήλικα Λίμπερτυ του παγκόσμιου στόλου. Στα τέλη της δεκαετίας, τα «Ελληνικά Ναυπηγεία» του Σταύρου Νιάρχου είχαν εξασφαλίσει την άδεια παραγωγής SD-14 στην Ελλάδα, με την πρώτη κατασκευή να ολοκληρώνεται το 1968.

Ειδικότερα, τα SD-14 αποτελούν βασικό σημείο αναφοράς για την ελληνική ναυπηγική βιομηχανία, καθώς σημαντικός αριθμός πλοίων αυτού του τύπου ναυπηγήθηκαν στην Ελλάδα. Η Austin & Pickersgill είχε αδειοδοτήσει τα «Ελληνικά Ναυπηγεία» του Σταύρου Νιάρχου για την παραγωγή συγκεκριμένου αριθμού SD-14, με το πρώτο νεότευκτο να ολοκληρώνεται το 1968.

Κατά τη διάρκεια της τελετής καθέλκυσης του «Δέσποινα» απηύθυνε ευχαριστήριο λόγο ο πρόεδρος των «Ελληνικών Ναυπηγείων», Κωνσταντίνος Δρακόπουλος, ο οποίος, αφού αναφέρθηκε συνοπτικά στα σημαντικότερα επιτεύγματα από την ίδρυση του ναυπηγείου το 1971, έκανε λόγο για το πρόγραμμα ναυπηγήσεων των πλοίων τύπου SD-14.

Την περίοδο που καθελκύστηκε το «Δέσποινα», το δέκατο ένατο υπό κατασκευή SD-14, είχαν ήδη παραδοθεί 16 νεότευκτα «αντιλίμπερτυ» στους ιδιοκτήτες τους και, σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Δρακόπουλο, η οργάνωση αλλά και η πείρα που είχε αποκτήσει το εργατικό δυναμικό των ναυπηγείων Σκαραμαγκά θα επέτρεπαν την παράδοση ενός σκάφους κάθε μήνα. Το συναλλαγματικό όφελος για την ελληνική οικονομία από τη ναυπήγηση αυτών των 27 πλοίων υπολογιζόταν στα 67.000.000 δολάρια. Ταυτόχρονα, την περίοδο γραφής του αφιερώματος, δηλαδή κατά το πρώτο εξάμηνο του 1971, τα «Ελληνικά Ναυπηγεία» απασχολούσαν περίπου 6.000 άτομα εργατοτεχνικού ή υπαλληλικού δυναμικού.

Πρόκειται για μια περίοδο κατά την οποία υπήρχαν τρεις δραστήριες ναυπηγικές μονάδες στη χώρα: του Σταύρου Νιάρχου στον Σκαραμαγκά, του καθηγητή Στρατή Ανδρεάδη στην Ελευσίνα και των Αδελφών Γουλανδρή στο Νεώριο της Σύρου. Αυτό το φαινόμενο της δυναμικής δραστηριοποίησης του ναυπηγοεπισκευαστικού τομέα της χώρας αποτέλεσε συχνή θεματολογία στην ύλη των Ναυτικών Χρονικών της περιόδου. Καθελκύσεις πλοίων όπως το «Δέσποινα» του Οίκου Φραγκίστα αποτελούσαν ιδανικές αφορμές για ενημέρωση του αναγνωστικού κοινού του περιοδικού για την επέκταση του ελληνόκτητου στόλου αλλά και την πορεία της ναυπηγικής βιομηχανίας της Ελλάδας.

_________

Μπορείτε να διαβάσετε το αφιέρωμα των Ναυτικών Χρονικών στην καθέλκυση του «Δέσποινα» εδώ.

Η ψηφιοποίηση του αρχείου των τευχών από το 1931 έως το 1983 είναι μια ευγενική χορηγία του Ιδρύματος Ευγενίδου, στη μνήμη της Μαριάνθης Σίμου.