Τα αποτελέσματα της έκθεσης IAPH-WPSP Port Economic Impact Barometer One Year Report, που διεξάγει η Διεθνής Ένωση Λιμένων (International Association of Ports & Harbors – IAPH) κατά τον τελευταίο χρόνο (Απρίλιος 2020 – Απρίλιος 2021), κατέδειξαν πως η Covid-19 δημιούργησε ετερόκλητες χρονικές και χωρικές επιπτώσεις στα λιμάνια ανά τον κόσμο.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έκθεσης, ενώ τα λιμάνια υπέστησαν σοβαρό πλήγμα κατά τους πρώτους μήνες της πανδημίας, από το καλοκαίρι του 2020 κατέγραψαν σημαντική ανάκαμψη, τόσο σε επίπεδο κίνησης όσο και σε επίπεδο φορτίων. Ειδικότερα, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2020 σημαδεύτηκε από τις ακυρώσεις δρομολογίων και τη μειωμένη διακίνηση στα λιμάνια, κατά το δεύτερο μισό κυριάρχησαν τα ζητήματα διαθεσιμότητας εμπορευματοκιβωτίων, η έλλειψη χωρητικότητας στα πλοία καθώς και η λιμενική συμφόρηση. Μάλιστα, οι επακόλουθες διαταραχές των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων ενισχύθηκαν περαιτέρω από το κλείσιμο της Διώρυγας του Σουέζ κατά τα τέλη Μαρτίου του 2021.

Για τους ανωτέρω λόγους, η πανδημία θεωρείται από τις μεγαλύτερες δοκιμασίες αναφορικά με την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητα της παγκόσμιας ναυτιλιακής και λιμενικής βιομηχανίας. Τα λιμάνια σε παγκόσμιο επίπεδο εν πολλοίς κατάφεραν να περάσουν αυτή τη δοκιμασία επιτυχώς, παρά τα περιστασιακά προβλήματα και την ανάγκη προσαρμογής στις εκάστοτε συνθήκες. Παρά τους περιορισμούς, τα λιμάνια παρέμειναν λειτουργικά, εξυπηρετώντας τις εμπορευματικές ροές κάτω από μεταβαλλόμενες λειτουργικές και εμπορικές συνθήκες.

Η πανδημία επίσης κατέδειξε ότι η ανταλλαγή πληροφοριών, η αξιοποίηση των καλών πρακτικών και ο συντονισμός/συνεργασία μεταξύ του συνόλου των σχετικών εμπλεκόμενων μερών είναι απαραίτητες προϋποθέσεις προκειμένου να δαμαστεί η καταιγίδα της πανδημίας και να προετοιμαστεί ο λιμενικός κλάδος καλύτερα σε ενδεχόμενες μελλοντικές διαταραχές. Σε αυτό το πλαίσιο, η βελτίωση της ανθεκτικότητας των παγκόσμιων λιμένων αποτελεί άμεση προτεραιότητα αυτή τη στιγμή για την παγκόσμια λιμενική κοινότητα.

Όσον αφορά τη νέα κανονικότητα στον κλάδο των εμπορευματοκιβωτίων, τα αποτελέσματα της έκθεσης κατέδειξαν ότι οι ακυρώσεις δρομολογίων εντοπίστηκαν κυρίως στους εμπορικούς δρόμους που συνδέονται με την Άπω Ανατολή. Ειδικότερα, κατά την περίοδο μεταξύ Απριλίου και Ιουλίου του 2020, το 40-50% των λιμένων που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν πως οι αφίξεις των πλοίων εμπορευματοκιβωτίων μειώθηκαν πάνω από 5%. Από τον Σεπτέμβριο του 2020, η κατάσταση βελτιώθηκε, με το 28% των λιμένων να καταγράφουν μείωση των αφίξεων άνω του 5%.

Τον Απρίλιο του 2021, περίπου το 29% των λιμένων δήλωσαν πως ο αριθμός των πλοίων που αφίχθησαν στους λιμένες τους ήταν μειωμένος πάνω από 5% σε σχέση με την κίνηση προ πανδημίας. Επιπροσθέτως, η μερίδα των λιμένων που αντιμετώπισαν σημαντική μείωση άνω του 25% στις αφίξεις πλοίων εμπορευματοκιβωτίων έπεσε στο μισό τον Απρίλιο του 2021 (4,8%) σε σχέση με τη 17η, τη 18η και την 20ή εβδομάδα της πανδημίας.

Τέλος, σύμφωνα με την έκθεση, κατά τους τελευταίους μήνες, στον κλάδο των εμπορευματοκιβωτίων παρατηρούνται περιστασιακά επιπρόσθετα δρομολόγια πέραν των τακτικών εβδομαδιαίων δρομολογίων, ωστόσο συνολικά η αξιοπιστία τους και η έγκαιρη άφιξή τους έχουν μειωθεί.

Φωτό: Ilse Orse/ Unsplash