Του καπτ. Γεώργιου Γεωργούλη

Ο σπουδαιότερος παράγοντας καταπολέμησης ρύπανσης από πετρελαιοκηλίδες είναι ο γρήγορος εντοπισμός τους. Σε αυτό συμβάλλει η ενημέρωση για την ύπαρξη της διαρροής από αυτόν που ατυχηματικά την προκάλεσε και ο βαθμός επαγρύπνησης της ακτοφυλακής του κράτους στο οποίο εντοπίστηκε. Σε αντίθετη περίπτωση, δηλαδή όταν οι πετρελαιοκηλίδες ανακαλύπτονται αφού έχουν φτάσει στις ακτές, είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσουν τεράστια οικολογική καταστροφή, με ανάλογο κόστος αποκατάστασης των ακτών, αλλά και σε δραστηριότητες όπως ο τουρισμός και η αλιεία. Στη δεύτερη περίπτωση ανήκει η περίπτωση της πετρελαιοκηλίδας στις ακτές της Βραζιλίας.

Ακολουθεί το χρονικό της καταστροφής όπως καταγράφεται από την αρχή της Βραζιλίας για περιβαλλοντικά ζητήματα (ΙΒΑΜΑ):

Στις αρχές Σεπτεμβρίου, στις ακτές της βορειοανατολικής περιοχής της Βραζιλίας, εντοπίστηκε πετρελαιοκηλίδα από αργό πετρέλαιο (crude oil), με αποτέλεσμα να προκληθεί μεγάλης έκτασης ρύπανση. Σύμφωνα με την IBAMA, περισσότεροι από 130 τόνοι πετρελαιοειδών έχουν συλλεχθεί από τις περίπου 120 πληγείσες παραλίες σε 77 συνολικά δήμους 9 περιφερειών.

Ενώ η πηγή της πετρελαιοκηλίδας εξακολουθεί να είναι άγνωστη, η περιβαλλοντική υπηρεσία IBAMA της Βραζιλίας δηλώνει ότι η πετρελαιοκηλίδα προέρχεται από αργό πετρέλαιο που δεν παράγεται στη Βραζιλία και συνεπώς προκλήθηκε από διερχόμενο πλοίο ανοιχτά των ακτών της Βραζιλίας. Μην έχοντας επαρκή στοιχεία για το πού έγινε η απόρριψη και από ποιον, αποφάσισαν να διενεργήσουν έλεγχο σε 140 πλοία που φαίνεται πως διέπλευσαν την οικονομική ζώνη της Βραζιλίας τους τελευταίους δύο μήνες, και εφόσον δεν μπορούν να στοιχειοθετήσουν κατηγορίες ρύπανσης με μόνο στοιχείο τον τύπο του πετρελαίου, ζητούν το αδιανόητο, δηλαδή στοιχεία από τα πλοία για την απόδειξη της μη εμπλοκής τους.

Δεδομένου ότι η πηγή της διαρροής εξακολουθεί να είναι άγνωστη, είναι επίσης πιο δύσκολο για τις αρχές να αποκτήσουν πλήρη εικόνα της έκτασής της, επομένως κάθε βοήθεια από τα διερχόμενα πλοία αυτή τη στιγμή για την αναφορά της παρατήρησης πετρελαιοκηλίδας (στίγμα, έκταση) προς τις αρχές για τη χαρτογράφηση, την καταπολέμησή της και τη μελέτη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων κρίνεται απαραίτητη. Πρέπει όμως και οι αρχές της Βραζιλίας να κινητοποιήσουν τα πλοία προς την παραπάνω ενέργεια, να αναγνωρίσουν τις υπηρεσίες των πλοίων και όχι να τα θεωρούν ύποπτα μέχρις αποδείξεως του εναντίου.

Οι διαχειριστές των πλοίων θα πρέπει να ενθαρρύνουν τους πλοιάρχους τους να αναφέρουν όλες τις τυχόν πετρελαιοκηλίδες στις αρχές της Βραζιλίας, με εγγραφή στο ημερολόγιο του χρόνου παρατήρησης, της θέσης και της έκτασης της πετρελαιοκηλίδας, ώστε τα πλοία να συμβάλουν δραστικά στην καταπολέμηση.

Είναι σχεδόν βέβαιη η τεράστια οικολογική καταστροφή στις βορειοανατολικές ακτές της Βραζιλίας από το Σαλβαδόρ μέχρι το Σάο Λουίς, μια εξαιρετικά μεγάλη έκταση με εκβολές ποταμών, σπάνιους βιότοπους και καταπληκτικές παραλίες.

Η οικολογική αυτή καταστροφή ήλθε όμως να επιβεβαιώσει και την ανεπάρκεια της παρακολούθησης των παράκτιων υδάτων από τις αρχές της Βραζιλίας είτε αυτή εντοπίζεται στα μέσα παρακολούθησης είτε στο αρμόδιο ανθρώπινο δυναμικό. Πρέπει επίσης να χρησιμοποιηθούν και οι δορυφορικές εικόνες, με στόχο τον εντοπισμό τέτοιων απορρίψεων μέσα στην οικονομική ζώνη της χώρας, όπως σε άλλες χώρες (Αυστραλία).

Φωτό: ΑΠΕ-ΜΠΕ