Την Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου 2018, στην Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ πραγματοποιήθηκε με λαμπρότητα εκδήλωση για την ίδρυση της Έδρας Νεοελληνικών Σπουδών «Μαριλένας Λασκαρίδη», όπου η νέα Καθηγήτρια της έδρας Δρ. Μαρία Μπολέτση έδωσε την εναρκτήρια ομιλία με τίτλο «Η μελλοντικότητα του παρελθόντος: Για την Ελλάδα πέρα από την κρίση» (“The Futurity of Things Past: Thinking Greece Beyond Crisis”).

Η Έδρα Νεοελληνικών Σπουδών «Μαριλένας Λασκαρίδη» και το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη

Η Έδρα «Μαριλένας Λασκαρίδη» ιδρύθηκε από την Ολλανδική Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών και χρηματοδοτείται κατά κύριο λόγο από το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη στο πλαίσιο των στόχων του για την προαγωγή του ελληνικού πολιτισμού και των ελληνικών Γραμμάτων σε εθνικό αλλά και διεθνές επίπεδο. Η έδρα φέρει το όνομα της αείμνηστης Μαριλένας Λασκαρίδη, Αντιπροέδρου του Ιδρύματος, και είναι η μοναδική έδρα Νεοελληνικών Σπουδών στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ με γυναικείο όνομα, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η Δρ. Μπολέτση στην ομιλία της.

Στη χρηματοδότηση συνεισφέρει επίσης το Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και η Ολλανδική Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών.

Στα πλαίσια της στήριξης της λειτουργίας της έδρας, το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη θα προσφέρει επίσης μία (1) έως δύο (2) υποτροφίες το χρόνο για επισκέπτες ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ με στόχο την προαγωγή της έρευνας στον τομέα των Νεοελληνικών Σπουδών.

Το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, το μεγαλύτερο πανεπιστημιακό ίδρυμα της Ολλανδίας, συνδέεται ιστορικά με το ελληνικό πνεύμα, καθώς στη βιβλιοθήκη του φυλάσσεται το πολύτιμο αρχείο του Αδαμάντιου Κοραή, ενώ από το Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών επιτελεί σπουδαίο επιστημονικό έργο για δεκαετίες. Η έδρα Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ είναι μία από τις λίγες έδρες αντιστοίχων σπουδών στη Δυτική Ευρώπη.

Η εκδήλωση του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με το τυπικό του Πανεπιστημίου στην κατάμεστη Αίθουσα Τελετών του Ιδρύματος. Ο πρέσβης της Ελλάδας στην Ολλανδία κ. Δημήτρης Χρονόπουλος ανέγνωσε τον χαιρετισμό που απέστειλε η Α.Ε. ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπιος Παυλόπουλος, στον οποίο ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «η Ελληνική Γλώσσα και Παιδεία, μέσα από αδιάλειπτη πορεία δεκάδων αιώνων, είναι θεμελιώδης πυλώνας του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, ως θεμελιακή αντηρίδα των βασικών δομικών στοιχείων που τον συνθέτουν, δηλαδή της ευρωπαϊκής Παιδείας και Επιστήμης».

Την ομιλία της Δρος Μπολέτση παρακολούθησαν ο πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ολλανδία κ. Ελπιδοφόρος Οικονόμου, η Πρύτανης του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, Καθηγήτρια Karen Maex, ο Κοσμήτορας της Σχολής των Ανθρωπιστικών Επιστημών Καθηγητής Fred Weerman, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ καθώς και πολυμελής αντιπροσωπεία του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη, με επικεφαλής τον Γενικό Διευθυντή κ. Κωνσταντίνο Μαζαράκη Αινιάνα και τα εξέχοντα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής του Ιδρύματος κ. Λεωνίδα Ρεσβάνη, Ομότιμο Καθηγητή Φυσικής του ΕΚΠΑ και τον κ. Κωνσταντίνο Αραβώση, Αναπληρωτή Καθηγητή ΕΜΠ.

Η ομιλία της Καθηγήτριας Μαρίας Μπολέτση

«Η μελλοντικότητα του παρελθόντος: Για την Ελλάδα πέρα από την κρίση»

Η κρίση δεν είναι απλά περιγραφικός όρος αλλά και ένα πλαίσιο σκέψης που διαμορφώνει τον τρόπο που βιώνουμε το παρόν μας και τη σχέση μας με το παρελθόν και το μέλλον. Από το 2009, το πλαίσιο αυτό στην Ελλάδα έχει περιορίσει το χώρο των επιλογών στο παρόν και τον ορίζοντα δυνατοτήτων για το μέλλον. Το να σκεφτούμε την Ελλάδα πέρα από την κρίση προϋποθέτει μια διεύρυνση του φαντασιακού ώστε να δημιουργηθεί χώρος για διαφορετικά σενάρια, φωνές, αφηγήσεις και τρόπους έκφρασης. Για εναλλακτικές αναπαραστάσεις του παρόντος και του μέλλοντος, μπορούμε να στραφούμε σε πρόσφατα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα στην Ελλάδα. Πολλοί μιλούν για μια πολιτισμική αναγέννηση στην Ελλάδα τα χρόνια της κρίσης, ειδικά στους χώρους της ποίησης, της δημόσιας τέχνης και του κινηματογράφου, που προσελκύουν τη διεθνή προσοχή. Η ομιλία εστίασε σε έργα λογοτεχνίας, τέχνης και κινηματογράφου – έργα του παρόντος αλλά και του παρελθόντος – που προσπαθούν να μετατρέψουν ένα ασφυκτικό πλαίσιο κρίσης σε μια αναδιαπραγμάτευση του παρελθόντος, ανοίγοντας το μέλλον σε απρόβλεπτα σενάρια. Αυτή η διαδικασία περιγράφεται με την έννοια της «μέλλοντικότητας»: μια κριτική ενασχόληση με το παρελθόν που αναζητά σε αρχεία, αντικείμενα και θραύσματα του παρελθόντος εικόνες, λεξιλόγια, αφηγήσεις και εργαλεία με τα οποία μπορούν να σχεδιαστούν εναλλακτικά μέλλοντα.